Зертханалық жұмыс. Микроорганизмдерге жоғары температураның әсері

Спорасыз бактерияларғ а жоғ ары температураның ә сері

Су моншасын 80^оС температурағ а дейін қ ыздырады. Қ атқ ан ет-пептонды агар бар Петри табақ шасын астынғ ы жағ ынан ү ш секторғ а бө леді. Олар дақ ылдардың қ ыздыру уақ ытын білдіреді (0-10-30 белгіленеді). Физиологиялық ерітіндіде (0, 85%-дық NaCl ерітіндісі) алдын ала дайындалғ ан пробиркадағ ы спорасыз бактериялардың (Escherichia coli) ө лшемесін бактериологиялық тұ зақ пен 0 яғ ни қ ыздырылмағ ан секторғ а егеді Егуді агар бетіне штрих ә дісімен жү ргізеді. Дақ ылы бар пробирканы 10 минут су моншасында қ ыздырып, кейін дақ ылды 10 деп белгіленген секторғ а егеді. Пробирканы қ айта су моншасына салып, қ осымша 20 минут қ ыздырады да, агардың 30 деген секторына егеді. Табақ шаларды температурасы 37^оС термостатқ а қ ояды.

Споралы бактерияларғ а жоғ ары температураның ә сері

Бұ л бактериялардың (Bacillus subtilis) термотө зімділігін анық тауды спорасыз бактериялар термотө зімділігін анық тағ андай етіп жү ргізеді.

Зең саң ырауқ ұ лақ тарының ө суіне жоғ ары температуралардың ә сері

Алдын-ала дайындалғ ан қ атырылғ ан сусло-агары бар Петри табақ шаларын астың ғ ы жағ ынан – 5, 25, 40 (белгілеулер саң ырауқ ұ лақ ты ө сіру температурасына сә йкес) деп белгілейді жә не қ ақ пағ ын жоғ ары қ аратып орналастырады. Алдын-ала жасалғ ан зең саң ырауқ ұ лақ тарының спораларының сулы суспензиясын алып, бактериологиялық тұ зақ пен сусло-агардың бетіне плстинканың ортасына суспензияның бір тамшысын тамызады. Егілген табақ шаларды тө мен қ аратып, дақ ылдардың ө суіне сә йкес температуралардағ ы (5, 25 и 40 ^оС) термостатқ а қ ояды..

Нә тижелерді сараптау. Споралы жә не спорасыз бактериялардың термотө зімділігін анық тау ү шін табақ шалардағ ы сеторларды қ арастырады, ө судің болу-болмауын анық тайды; қ абаттың ауданы мен тығ ыздығ ына қ арай шамамен визуалды ә діспен ө су қ арқ андылығ ын анық тайды да, келесідей белгіленулерді қ олданады: «-» ө судің болмауы, «+» ә лсіз ө скен, «++» қ алыпты ө скен, «+++» қ арқ ынды ө скен.

Дақ ылдың біртектілігін анық тау ү шін барлық секторлардағ ы дақ ылдардан (заттық шынығ а бірнеше рет жағ у арқ ылы) фуксинмен боялғ ан препарат дайындайды да, оны микроскоптайды жә не суретке тү сіреді. Тә жірибе нә тижесін 2 кестеге енгізеді.

 

2 кесте.

Микроорганизмдерге жоғ ары температураның ә сері

Дақ ыл атауы	80оС қ ыздырғ аннан кейін, мин	Тә жірибені қ орытындылау
Escherichia coli
Bacillus subtilis
Ескерту: «-» ө судің болмауы, «+» ә лсіз ө скен, «++» қ алыпты ө скен, «+++» қ арқ ынды ө скен.

 

Зең саң ырауқ ұ лағ ының дамуына температураның ә сері келесідей кө рсеткіштер бойынша зерттеледі: колониялардың диаметрінің мө лшері (табақ шаның астың ғ ы жағ ынан миллиметрлік қ ағ аз кесіндісімен ө лшенеді) жә не спора тү зілуінің болуы (колониялардың боялғ ан зоналарының мө лшері). Нә тижелері 3 кестеде сипатталады..

 

3 кесте.

Зең саң ырауқ ұ лағ ының дамуына температураның ә сері

Дақ ылдарды ө сіру температурасы, оС	Саң ырауқ ұ лақ тың даму қ арқ ындылығ ының кө рсеткіштері, мм
колония диаметрі	Спора тү зілу зонасы