АМЕНОРЕЯ
Аменорея дегеніміз репродуктивті жастағ ы ә йелдерде етеккірдің болмауын айтады. Біріншілік аменорея - 16 жастан асқ ан қ ыз балаларда етеккірдің болмауы, екіншілік аменорея — бұ рын менструальды циклі тұ рақ танғ ан ә йелдерде 6 ай кө лемінде етеккірдің тоқ тауы. Аз кө лемдегі етеккір- опсоменорея; сирек тұ рақ сыз етеккір (жылына 9 реттен аз) – олигоменорея. Физиологиялық аменорея жү ктілік кезінде жә не менопаузадан кейін дамиды.
5.1 кесте. Аменорея
| Этиологиясы мен патогенезі
| Біріншілік аменорея: Тернер, Каллманн синдромы, гонада дисгенезиялары, сирек жағ дайда жү ре пайда болғ ан патология (гормональды-белсенді емес гипофиз аденомасы).
Екіншілік аменорея: мезгілінен ерте аналық бездердің қ ажу синдромы (МЕАБҚ С) (хромосомды аномалиялар, аутоиммунды оофорит), гиперпролактинемия, гипофизарлы жеткіліксіздік, аналық бездердің поликистозды синдромы
| | Эпидемиологиясы
| Біріншілік аменореяның халық арасында таралуы 0, 5 – 1, 2%, екіншілік аменорея 5%, Тернер синдромы жиілігі– 1: 2500 қ ыз балағ а; МЕАБҚ С – 30 жастан кіші ә йелдер арасында 0, 1%, 40 жастан жас ә йелдер арасында 1%
| | Басты клиникалық кө ріністері
| 1. Етеккірдің болмауы, бедеулік
2. Эстрогендер тапшылығ ымен байланысты дамитын симптомдар (қ ызба толқ ындары, тү нгі тершең дік, кө ң іл-кү йдің тұ рақ сыздығ ы, диспареуния, либидоның тө мендеуі)
3. Аменореяның дамуына ә келетін жеке аурулардың спецификалық кө ріністері (Тернер синдромына тә н сырт-келбет, гиперпролактинемия кезіндегі галакторея, гирсутизм жә не т.б.)
| | Диагностикасы
| 1. Гормональды зерттеу (ФСГ, эстрадиол, пролактин, тестостерон, ДЭА, ТТГ жә не т.б.)
2. Біріншілік аменорея кезінде кариотиптеу
3. Кіші жамбас астауының УДЗ-сі жә не гинекологиялық зерттеу
4. Мерзімінен ерте аналық бездердің қ ажу синдромы – ілеспелі аутоиммунды сырқ аттардың скринингі
5. Гипогонадизм асқ ынуларын диагностикалау (остеопороз, урогенитальды бұ зылыстар)
6. Кө рсеткіштер бойынша гипофиз МРТ-сі (гиперпролактинемия, гормональды-белсенді емес аденома)
| | Салыстырмалы диагностикасы
| Аменореяның дамуына ә келетін сырқ аттар арасында жү ргізу
| | Емі
| 1. Эстрогендермен орынбасушы терапия
2.Аменореяны дамытатын сырқ аттардың спецификалық терапиясы (гиперпролактинемия кезінде дофаминомиметиктер жә не т.б.)
3. Y-хромосома анық талғ анда екі жақ ты гонадэктомия (тестикулярлы феминизация синдромы)
4. Гипогонализм асқ ынуларын емдеу (остеопороз, урогенитальды бұ зылыстар)
5. Кө мекші репродуктивті технологиялар
| | Болжамы
| Эстрогендер тапшылығ ы жү рек-қ антамыр жү йесі аурулары мен остеопороздың даму қ аупін жоғ арылатады
|
Этиологиясы мен патогенезі
Туа пайда болғ ан синдромдар (Тернер, Каллманн синдромы) жә не жү рек пайда болғ ан сырқ аттар (пролактинома, жү йкелік анорексия) біріншілік жә не екіншілік аменореяның дамуына ә келеді, яғ ни бір сырқ ат (мысалы, гипопитуитаризмді дамытатын гипофиздің ү лкен кө лемдегі ісігі) біріншілік те, екіншілік те аменореяның даму себебі бола алады. Жиі біріншілік аменореяның даму себебі аналық бездердің жеткіліксіздігі мен жатырдың даму ақ аулары болып табылады (5.2 кесте).
5.2 кесте. Біріншілік аменореямен дамитын кейбір сырқ аттар
| Сырқ ат
| Жатыр
| ФСГ
| Пролактин
| Тестостерон
| | Тернер синдромы
| +
| ↑
| N
| N
| | Гонада дисгенезия
| +
| ↑
| N
| N
| | Андрогендерге сезімталдық тың болмауы (тестикулярлы феминизация синдромы).
| -
| N
| N
| ↑ ↑ ↑
| | Каллман синдромы
| +
| ↓
| N
| N
| (+/–) — бар/жоқ; ↓, ↑ — тө мендеген/жоғ арылағ ан (гормондар дең гейі), N – қ алыпты жағ дай.
5.3 кесте. Аменореяны дамытатын кейбір сырқ аттар
| Сырқ ат
| Гормональды ауытқ улар
| | Мерзімінен ерте аналық бездердің қ ажу синдромы
| ФСГ↑, эстрадиол ↓, пролактин N,
андрогендер N
| | Дене массасының тапшылығ ы (жү йкелік анорекция) ДМИ < 15–17 кг/м2
| ФСГ↓ немесе N, эстрадиол ↓ немесе N, пролактин N, андрогены N
| | Гипофизарлы жеткіліксіздік
| ФСГ↓, ЛГ↓, эстрадиол ↓,
пролактин ↑ немесе N
| | Гиперпролактинемия
| Пролактин ↑, ФСГ↓ или N,
эстрадиол ↓ немесе N
| | Аналық бездердің поликистозды синдромы
| Пролактин N, ФСГ N,
эстрадиол N, андрогендер ↑ ↑ ↑
|
| Кариотип
| Тү сініктеме
| | 45X0
(мозаицизм)
| Типті ергежейлік, қ анат тә різді мойынның тері қ атпарлары, тізенің қ исаюы, жатыр мен аналық бездердің гипоплазиясы.
Емі: эстрогендермен орынбасушы терапия, кей жағ дайда-ө су гормонымен
| | 46ХХ, 46XY
| Гонадалар даму бұ зылыстарының кө птеген тү рлері белгілі (шынайы гонадалардың агенезиясы, рудиментарлы аналық без синдромы, шынайы гермафродитизм жә не т.б.)
| | 46XY
| Андрогендерге сезімтал емес андрогенді рецепторлармен байланысқ ан домен ақ ауы нә тижесінде ө згерген мү шелер мен тіндер.
Қ алыпты ә йел фенотиті қ алыптасады; жатыры мен аналық безі болмайды; жамбас астауында немесе шап каналында – рудиментарлы аналық бездер
| | 46ХХ, 46XY
| Екіншілік аменореямен сипатталатын гипо- немесе аносмиямен ұ штасатын гипогонадотропты гипогонадизм (гонадотропин-рилизинг гормонының тапшылығ ы)
|
| Тү сініктеме
| | 60 % — хромосомды аномалия (сынғ ыш Х-хромосома), мутация –(ФСГ субьбірлігі); 20 % – аутоиммунды оофорит.
Емі – прогестиндермен біріккен эстрогендермен орынбасушы терапия
| | Эстрогендер мен андрогендердің алмасуы жү ретін тері асты щел май қ абаты кө лемінің тым шектен тыс азаюы гонадотропин-рилизинг гормондарының пульсаторлы ө ндірілуін тежейді (11.4 бө лімді қ араң ыз)
| | Гонадотропиндер тапшылығ ы (2.6 бө лімді қ араң ыз)
| | Гонадотропиндер мен эстрадиол ө ндірілуінің тежелуі (2.4 бө лімді қ араң ыз)
| | Аналық без текті гиперандрогения
|
Екіншілік аменорея басым жағ дайда гиперпролактинемиямен (15–30 %) (кесте 5.3), тү рлі генезді гиперандрогениямен, мерзімінен ерте аналық бездердің қ ажу синдромымен (10%) байланысты болады.
Практические расчеты на срез и смятие При изучении темы обратите внимание на основные расчетные предпосылки и условности расчета...
|
Функция спроса населения на данный товар Функция спроса населения на данный товар: Qd=7-Р. Функция предложения: Qs= -5+2Р,где...
|
Аальтернативная стоимость. Кривая производственных возможностей В экономике Буридании есть 100 ед. труда с производительностью 4 м ткани или 2 кг мяса...
|
Вычисление основной дактилоскопической формулы Вычислением основной дактоформулы обычно занимается следователь. Для этого все десять пальцев разбиваются на пять пар...
|
Признаки классификации безопасности Можно выделить следующие признаки классификации безопасности.
1. По признаку масштабности принято различать следующие относительно самостоятельные геополитические уровни и виды безопасности.
1.1. Международная безопасность (глобальная и...
Прием и регистрация больных Пути госпитализации больных в стационар могут быть различны. В центральное приемное отделение больные могут быть доставлены:
1) машиной скорой медицинской помощи в случае возникновения острого или обострения хронического заболевания...
ПУНКЦИЯ И КАТЕТЕРИЗАЦИЯ ПОДКЛЮЧИЧНОЙ ВЕНЫ
Пункцию и катетеризацию подключичной вены обычно производит хирург или анестезиолог, иногда — специально обученный терапевт...
|
Разработка товарной и ценовой стратегии фирмы на российском рынке хлебопродуктов В начале 1994 г. английская фирма МОНО совместно с бельгийской ПЮРАТОС приняла решение о начале совместного проекта на российском рынке. Эти фирмы ведут деятельность в сопредельных сферах производства хлебопродуктов.
МОНО – крупнейший в Великобритании...
ОПРЕДЕЛЕНИЕ ЦЕНТРА ТЯЖЕСТИ ПЛОСКОЙ ФИГУРЫ Сила, с которой тело притягивается к Земле, называется силой тяжести...
СПИД: морально-этические проблемы Среди тысяч заболеваний совершенно особое, даже исключительное, место занимает ВИЧ-инфекция...
|
|
