Газ тазалау үшін қолданылатын жабдықтар негізгі және қосымша болып бөлінеді. Негізгі газ тазалар жабдықтарына - апаратуралар жатады, бұл жабдық негізінен газ тазалау үшін,ал қалғандары оларды толықтырады. Ал қалған қосымша жабдықтары – затты транспорттауға және көзін жоюға арналған зат. Негізгі және қосымша жабдықтар арасында абсолютті тұрақты шектеу қою мүмкін емес, көп жағдайларда қосымша жабдықтар негізгі жабдықтарға жол бермейді және үйлеспейді. Негізгі және қосымша жабдықтар технологиялық схемада бір бірімен үйлесімдік табады, бұл технологиялар газдардан қалған қалдықтарды жоюға арналған. Біріншіден, тартылған қалдықтарды газ тазалау қондырғыларын қарастырамыз.
Сурет 5.1 - Шаң тұтқыш апараттардың классификациясының схемасы
Газ қабылдайтын қондырғылар келесідей классификацияларға жіктеледі: белгілері, тазалау қабілетіне, тазалау түріне, эффектілігіне, газ қабылдау эффектілігіне байланысты болып бөлінеді.
Белгілері бойынша:
― Ауалы сүзгілері – ауада ұшып жүрген қалдықтардың ғимараттың ішіне енуден сақтайды.
― Шаң тұтқыштар – өлшенген ауадан қалған қалдықтарды тұтуға арналған.
Әсер етуі бойынша бірнеше классификацияға жіктеледі.
МЕСТ 12.02.043 – 80 (қазіргі таңда әсері жоқ) шаң тұтқырларды екі топқа бөледі: шаңды ұстаудың сулы әдісі мен шаңды ұстаудың құрғақ әдісі (сурет 5.1). Ал келесі шаң ұстаудың әдісі (cурет 5.2) көрсетілген.
Газ тұтудың белсенділігіне байланысты газ тұтқыштерды бес топқа жіктеген (кесте 5.1).
1. Құрғақ механикалық газтұту –газда өлшенген қалдықтардың,
сыртқы механикалық күш арқылы газ жүзінділерін газ бөлшектеріне бөлу.
2. Сулы әдіспен газ тазалау – газ құрамындағы ластаушыларды
сұйықтықтың(көбінесе судың пайдаланады) көмегімен тазалау.
Сурет 5.2 - Шаң жинаушы қондырңылардың классификациялық бөліну
Кесте 5.1 - Шаң тұтқыштардың дисперсиялық әдісімен тазалаудың классификациясы
| Шаң тұтқыштардың класы
| Шаң бөлшектерінің ұсталған мөлшері, мкм
| Шаңның дисперстілігіне байланысты бөлінуі
| Шаң қағарлардың тиімділігі, %
|
| I
| 0,3-0,5 артық
| V
IV
| < 80
99,9-80
|
| II
| 2 артық
| IV
III
| 92-45
99,9-92
|
| III
| 4 артық
| III
II
| 29-80
99,9-99
|
| IV
| 8 артық
| II
I
| 99,9-95
>99,9
|
| V
| 20 артық
| I
| >99
|
3. Газдарды газ ұстағыштың борпылдақ қабатынан өткізу арқылы фильтрлеу.
4. Газды электр көмегімен тазалау – газ құрамындағы бөлшекткрдің электр көмегімен тұндыру.
