Тақырып :Макроэкономикалық саясат және оның модельдері
Халық тың ә леуметтік жә не экономикалық жағ дайы алдымен қ оғ амның ә р мү шесінің алатын табыстарының дең гейіне байланысты болады. Табыстар деп адамның тиісті бір мезгілде табатын ақ ша-қ аражатының сомасы айтылады. Табыстардың негізгі кө здеріне жалақ ы, пайда, дивиденд, паыз, рента, ә леуметтік тө лемдер: зейнетақ ы, жә рдем ақ ының ә р тү рлері, сондай-ақ, кө лең келі экономиканың табыстары жатады. Халық тардың табыстарының дең гейін анық тау ү шін номиналды жә не нақ ты табыс кө рсеткіштері пайдаланылады. Номиналды табыс жеке адамдардың бір мезгіл ішінде алатын ақ шалары. Ұ лттық табыстан міндетті тө лемдерді жә не салық тарды шегеріп тастағ аннан кейін қ алғ ан табысты қ олда бар табыс деп айтады. Нақ ты табыс деп адамның қ олда бар табысына сатып ала алатын тауарлар мен қ ызмет кө рсету саны. Бірақ та, қ оғ амдық табыстардың қ ұ рылу принциптеріне бір болмағ анымен табыстардың тең сіздік шарттары сқ талады.
табыс, %
Табыстардың тең сіздік дә режесін анық тау ү шін дү ние жү зілік практикада Лоренц қ исығ ы қ олданылады (5-сурет). Кө лденең сызығ ында халық санының пайызын, тік сызық та табыс пайызын белгілейік. Егер халық тың барлық топтарының табысы бірдей болса, онда халық тың 20%-на 20% табыс келеді. Онда ОЕ табыстың абсолюттік тең дігін кө рсетеді. Ал ү шбұ рыш (OEQ) табыстың абсолютті тең сіздігін кө рсетеді. Лоренц қ исығ ы АВСДЕ ОЕ сызығ ынан алыстағ ан сайын қ оғ амдағ ы табыстардың дұ рысбө лінбейтінін кө рсетеді. Егер табыстардың шын мә нінде бө лінуі, Лоренц қ исығ ымен анық талса, тең сіздік дә режесі Джинни коэффициентімен есептелінеді. Джинни коэффициенті ОЕДСВА кө лемінің бұ рышының OEQ кө леміне қ атынасы арқ ылы анық талады. Джинни коэффициенті неғ ұ рлым ү лкен болса, соғ ұ рлым табысты бө луде тең сіздік жоғ ары болады. Табыстарды бө лудегі тең сіздік барлық елдерге тә н қ ұ былыс. Сондық тан, осы қ ұ былыстың ә леуметтік салдарын жең ілдету ү шін қ оғ ам халық тың кейбір топтарын ә леуметтік қ орғ ау мә селесін шешумен шұ ғ ылданады. Мемлекеттің ә леуметтік қ орғ ау механизіміне жататындар мыналар: тиімді жұ мысбастылық жү йесін қ амтамасыз ету, кү нкө ріс минимумының нақ ты дең гейін ресми анық тау, тұ тынушыларды қ орғ ау, табыстардың орнын толтыру, бейімдеу жә не индекстеу. Сондай-ақ кедей адамдарғ а қ оғ амдық тұ тыну қ орынан ә леуметтік адрестік кө мек кө рсету. Ә леуметтік шаралар активті жә не пассивті болады. Ә леуметтік қ орғ аудың активті формасында жаң а жұ мысорындарын ашуды, кадрларды даярлау жә не қ айта даярлау жатады. Пассивті формасына жә рдем ақ ы жә не мемлекттің беретін ақ шалай қ аржыларын жатқ ызуғ а болады. Ә леуметтік қ орғ аудың негізгі формасы табыстарды индекстеу болып табылады. Ол негізінен бюджет сферасында жұ мыс істейтіндердің табыстарының орнын толтыруғ а бағ ытталғ ан. Ол ү шін тұ тыну қ ұ ндардың индексінен жә не тұ тыну қ оржынынан тұ ратын белгілі жиынтық тауарлар тарифы пайдаланылады. «Тұ тыну қ оржыны» рационалды жә не минималды деп бө лінеді. Егер халық тың табысы минималды «қ оржынның» қ ұ нынан тө мен болса, онда ондай адамдар кедейшілік ө мір сү рушілер тобына жатқ ызылады. Тұ тыну қ оржыны дегеніміз не? Бұ л адамдардың ө мір сү руіне қ ажетті тауарлар мен қ ызметтердің жә не басқ а да игіліктердің жиынтығ ын білдіретін ұ ғ ым. Тұ тыну қ оржынының кө лемінің, қ ұ рылымын қ алай анық тауғ а болады? Медицина ғ ылымдарының айтуынша, адам организмінің дұ рыс жұ мыс істеуі ү шін тә улігіне 2344 килокаллорий мө лшерінде кү ш-қ уат қ ажет. Ал, бұ ғ ан жету ү шін белгілі кө лемде тамақ ө німдері қ ажет. Осы тұ тыну қ оржынының қ ұ нына киім-кешек, рухани қ ажеттіліктердің қ ұ ны да кіреді. Тұ тыну қ оржынына кіретін тауарларды анық тап, ең бекшілердің табыстары мен шығ ындарын, тұ тыну тауарлары мен қ ызмет кө рсету бағ аларының ө суін ескере отырып, республикада халық тың ақ шалай табыстары индекстелініп отырады. Индекстеуге материалдық емес ө ндіріс саласындағ ылардың табыстары (мұ ғ алім, дә рігер) зейнетақ ы жә не тағ ы да басқ а ә леуметтік тө лемдер жатады. Дү ние жү зілік практика кө рсетіп отырғ андай, бюджеттік мекемелерінің қ ызметкерлерінің табыстары екі индекс негізінде - ө ндіріс саласындағ ы жалақ ының ө су индексі жә не тұ тыну бағ алары негізінде индекстелінеді. Тұ тыну қ оржыны минималды тұ тыну бюджетін есептеу ү шін қ олданылады. Минималды тұ тыну бюджеті (кү нкө ріс минимумының мө лшері) жалақ ының ең аз мө лшерін анық тауғ а пайдаланылады. Кү нкө ріс минимумы жанұ яның ең аз қ ажетті материалдық игіліктерінен қ ұ рылады. Кү нкө ріс минимумының мө лшері халық тың ө мір сү ру дең гейін анық тайтын кө рсеткін. 1$$$ Аталғ ан анық тамалардың қ айсысы экономикалық теория пә ніне қ атысты емес? А) қ ажеттіліктерді қ анағ аттандыру В) ресурстарды оң тайлы пайдалану С) шаруашылық субъектілер тә ртібі D) шексіз экономикалық ресурстар Е) ұ лт байлығ ы
2$$$Фирма мақ саттары жә не пайданы максимизациялау проблемалары қ айда қ арастырылады? А) микроэкономикада В) макроэкономикада С) дү ниежү зілік экономикада D) менеджметте Е) маркетингте
3$$$ Меркантилизм ілімі ұ лт байлығ ының ө суін немен байланыстырғ ан? А) елге алтынның келуімен В) елден алтынның шығ уымен С) импорттың ө суімен D) экспорттың ө суімен Е) ө ндірістің ө суімен
4$$ «Табиғ и зерттеу жә не халық тар байлығ ының себептері» ең бегінің авторы кім? А) А. Маршалл В) К. Маркс С) А. Смит D) Д. Рикардо Е) Дж. Кейнс
5$$$ «Жұ мысбастылық тың, проценттің жә не ақ шаның жалпы теориясы» ең бегінің авторы кім? А) Дж. Кейнс В) Д. Миль С) К. Маркс D) Д. Рикардо Е) А. Маршалл
6$$$ Монетаристтердің қ азіргі мектебі қ айсы бағ ытқ а жатады? А) экономикалық теорияның неоклассикалық бағ ыты В) экономикалық ой – пікірдің кейнсиандық бағ ыты С) экономикалық ой – пікірдің неокейнсиандық бағ ыты D) экономикалық ой – пікірдің институционалды – социологиялық бағ ыты Е) классикалық экономикалық теорияғ а 7$$$ Еркін нарық тық қ атынастырдың қ ажеттілігін жә не экономикағ а мемлекеттің араласуын шектеуді қ арастырғ ан кімдер? А) неоклассиктер В) неокейнсиандық тар С) кейнсиандық тар D) институционалистер Е) классиктер
8$$$ Физиократтар мектебінің атауы қ ай ресурспен байланысты? А) материалды ресурстар В) қ аржы ресурстары С) табиғ и ресурстар D) ең бек ресурстары Е) интеллектуалды ресурстар
9$$$ Егер ғ алым сұ раныс пен ұ сыныстың тепе - тең дігін салада қ арастыратын болса, онда оның талдауы: А) позитивті В) нормативті С) микроэкономикалық D) макроэкономикалық Е) А жә не В жауаптары дұ рыс
10$$$ Егер бү кіл ұ лттық экономиканың кризисі қ арастырылса, онда бұ л талдау: А) позитивті В) нормативті С) микроэкономикалық D) макроэкономикалық Е) ситуациялық
11$$$ Позитивті экономикалық теория нені қ арастырады? А) бү кіл ұ лттық экономиканы В) жеке шаруашылық субъектілердің тә ртібін С) экономика туралы бағ алық ойларды D) экономикалық шындық ты Е) экономикалық заң дар жү йесі
12$$$ Егер нақ ты жағ дайлар негізінде тұ жырымдамалар жасалса, онда берілген тә сіл қ алай аталады? А) талдау В) жү йелік кө зқ арас С) индукция D) абстракция Е) дедукция 13$$$ Егер алдымен гипотеза алғ а қ ойылып, кейін ол нақ ты тексерілетін болса, онда берілген тә сіл қ алай аталады? А) талдау В) жү йелік кө зқ арас С) индукция D) абстракция Е) дедукция
14$$$ Ө ндірістің негізгі мақ саты: А) максимальды пайда табу В) қ ажеттіліктерді қ анағ аттандыру С) ө нім ө ндіру кө лемін арттыру D) шығ ындарды кө бейту Е) шығ ындарды азайту
15$$$ Маркстік экономикалық теория ө ндірісті қ алай сипаттайды? А) жер, капитал, ең бек В) қ аржылық жә не ө ндірістік капитал, ең бек С) ө ндірістің заттық жә не жеке факторлары D) ө ндіріс қ ұ ралдары жә не адам Е) С жә не Д жауаптары дұ рыс
16$$$ Экономикалық теориядағ ы капитал – бұ л: А) қ аржы ресурстары В) қ арыздық жә не қ олма – қ ол ақ ша қ ұ ралдары С) материалды ресурстар D) инвестициялық ресурстар Е) ө ндіріс қ ұ ралдары
17$$$ Экономикалық теориядағ ы табиғ и ресурстарғ а қ айсысы жатпайды? А) ауылшаруашылық жерлері В) пайдалы қ азбалар кен орындары С) минералды шикізат D) ә лемдік мұ хит Е) орман массивтері
18$$$ Экономикалық ресурстардың ортақ қ асиеті: А) шектеулі саны В) пайдалылық С) қ ұ ндылық D) барлық жауап дұ рыс Е) А жә не В жауаптары дұ рыс
19$$$ Ө ндірістік мү мкіндіктер қ исығ ындағ ы ә рбір нү кте нені кө рсетеді? А) ресурстар шығ ындарының ә рбір варианттарында екі ө німнің максимальды мү мкін ө ндіріс кө лемі В) берілген ресурстарда екі ө німнің максимальды мү мкін ө ндіріс кө лемі С) берілген ресурстарда ә рбір ө німдердің максимальды мү мкін ө ндіріс кө лемі D) берілген ресурстарда екі ө німнің минимальды мү мкін кө лемі Е) берілген ресурстарда ә рбір ө німдердің минимальды мү мкін кө лемі
20$$$ Ө ндірістік мү мкіндіктер қ исығ ының ішіндегі нү кте нені сипаттайды? А) қ оғ ам ресурстары тиімсіз қ олданылады В) берілген тауар ө ндірісіне ресурстар жеткіліксіз С) ресурстар рационалды қ олданылады D) ресурстардың біреуі толық кө лемде қ олданылмайды Е) қ оғ ам ресурстары азаяды
21$$$ Ө ндірістік мү мкіндіктер қ исығ ынан тыс орналасқ ан нү кте нені сипаттайды? А) қ оғ ам ресурстары тиімсіз қ олданылады В) берілген тауар ө ндірісіне ресурстар жеткіліксіз С) ресурстар рационалды қ олданылады D) ресурстардың біреуі толық кө лемде қ олданылмайды Е) қ оғ ам ресурстары азаяды
22$$$ Ө ндірістік мү мкіндіктер қ исығ ы немен сипатталады? А) ресурстардың шектеулілігі В) тиімділіктің тө мендеуі С) альтернативті шығ ындардың болуы D) тиімділіктің жоғ арылауы Е) ресурстардың кө п болуы
23$$$ Егер қ олданылатын ресурстар саны ұ лғ айса, онда ө ндірістік мү мкіндіктер қ исығ ы ө з траекториясын қ алай ө згертеді? А) солғ а жылжиды В) оң ғ а жылжиды С) тік болады D) кө лденең болады Е) тө менге жылжиды
24$$$ Ө спелі альтернативті шығ ындар заң ының мә ні неде? А) ө ндіріс кө лемі ө скен сайын, шығ ындар да ө седі В) ө ндіріс ө скен сайын ең бек ө німділігі тө мендейді С) басқ а тауарлардың қ осымша бірлігін ө ндіргенде бір тауардың саны қ ысқ арады D) ең бек ө німділігі кө теріледі Е) шекті ө нім кө бейеді 25$$$ Ұ дайы ө ндіріс процесі нені қ амтиды? А) тауарлар жә не қ ызметтер ө ндірісі В) игіліктерді бө лістіру С) игіліктермен алмасу D) игіліктерді тұ тыну Е) барлық варианттар
26$$$ Кең ейтілген ұ дайы ө ндіріс нені қ амтымайды? А) ө ндірістің ө суі В) жинақ тау нормасының ө суі С) жинақ тау нормасының азаюы D) тұ тынудың ұ лғ аюы Е) ө ндіріс технологиясының жетілуі
27$$$ Ө ндіріс тиімділігі немен анық талады? А) ең бек ө німділігі В) пайда С) нә тиже жә не шығ ындардың қ атынасы D) ө ндіріс кө лемі Е) тұ тыну
28$$$ Ө ндірістің экономикалық мә нінің басты критерийі: А) тиімділік В) пайда С) ө ндіріс кө лемі D) сұ раныс Е) ұ сыныс
29$$$ Қ оғ амның экономикалық жү йесі ненің зерттеу объектісі болып табылады? А) микроэкономика В) макроэкономика С) ә лемдік экономика D) кә сіпорын экономикасы Е) менеджмент
30$$$ Экономикалық жү йенің қ ұ рылымы -бұ л: А) жү йе элементтерінің жиынтығ ы В) жү йе дең гейлері С) жү йенің даму стадиялары D) жү йе элементтерінің арасындағ ы байланыстар Е) жү йе элементтерінің модельдері
31$$$ Қ оғ амның экономикалық жү йесінің элементтері: А) кә сіпорындар, салалар, салалар топтары, ө ндіріс сфералары В) игіліктер ө ндірісі жә не қ ызметтер ө ндірісі С) материалды жә не материалды емес ө ндіріс D) ө ндіргіш кү штер жә не ө ндірістік қ атынастар Е) ұ лттық экономика, экономикалық қ атынастар жә не ұ йымдар жү йесі
32$$$ Шаруашылық механизм: А) экономикалық жү йенің бө лігі В) экономикалық жү йе С) субъективті жә не объективті экономикалық процестерді қ амтиды D) экономикалық жү йеге кірмейді Е) тек ә кімшілік экономикада болады
33$$$ Алғ аш рет " экономия" терминін ұ сынғ ан ежелгі грек ойшылы? А) Аристотель В) Ксенофонт С) Платон D) Сократ Е) Гораций
34$$$ Грек тілінен аударғ анда " экономия" термині қ андай мағ ына береді? А) Ү й шаруашылығ ын жү ргізу туралы ғ ылым В) Мемлекет шаруашылығ ын жү ргізу туралы ғ ылым С) Қ оғ амды басқ ару туралы ғ ылым D) Экономиканы реттеу туралы ғ ылым Е) барлық жауап дұ рыс емес
35$$$ " Саяси экономия" терминінің мағ ынасы: А) Ү й шаруашылығ ын жү ргізу туралы ғ ылым В) Мемлекет шаруашылығ ын жү ргізу туралы ғ ылым С) Қ оғ амды басқ ару туралы ғ ылым D) Экономиканы реттеу туралы ғ ылым Е) барлық жауап дұ рыс емес
36$$$ Экономикалық ө судің бес стадиясы қ ай теорияда кө рсетілген? А) У.Ростоу В) Д.Белл С) В.Зомбарт D) К.Маркс Е) Дж.Кейнc
37$$$ " Саяси экономия" терминін алғ аш енгізген экономист ғ алым? А) А. Смит В) Д.Рикардо С) А.Монкретьен D) К.Маркс Е) А.Тюрго
38$$$ А.Монкретьеннің 1615 жылы шық қ ан мемлекетттік шаруашылық ты жү ргізу туралы енбегі қ алай аталады? А) " Саяси экономия трактаты" В) " Халық тар байлығ ының табиғ аты мен себептерін зерттеу" С) " Капитал" D) " Салық салу бастамасы" Е) барлық жауап дұ рыс емес
39$$$ Классикалық капитализм шарттарында меншіктің қ андай типі алда болады? А) жеке меншік В) жеке ұ жымдық С) акционерлік D) мемлекеттік Е) алдың ғ ы қ атарлы тү рлер жоқ
40$$$ " Меркантилизм" термині аударғ анда қ андай мағ ына береді? А) Экономика В) Саудагер, купец С) Қ оғ ам D) Дін Е) Кә сіпорын
41$$$ Ел байлығ ын елге ақ шаның келуімен жә не сыртқ ы сауданың дамуымен байланыстырғ ан экономикалық ілім? А) Маржинализм В) Физиократтар мектебі С) Институционализм D) Меркантилизм Е) Классикалық саяси экономия
42$$$ Мү лікті иелену мү мкіндігін қ ай сипаттама білдіреді? А) иелену В) пайдалану С) ө з қ ұ қ ығ ында болуы D) иемдену Е) беру
43$$$ Мемлекет иелігінен алу дегеніміз не? А) меншік формасын ауыстыру В) ұ лттандыру С) мемлекеттен экономикалық процестерді толық басқ ару функцияларын алып тастау D) меншік формаларының кө п тү рлілігіне кө шу Е) жеке меншікке кө шу
44$$$ Экономикалық қ ұ былыстардың қ айсысы қ оғ амдық ең бек бө лінісімен байланысты? В) пайдалылық С) экономикалық игіліктер D) ақ ша Е) бірде біреуі байланысты емес
45$$$ Қ ай теория қ ұ нды жалпы пайдалылық пен байланыстырады? В) маркстік С) маржиналистік D) сұ раныс жә не ұ сыныс теориясы Е) Кейнс теориясы
46$$$ Маркстік теориядағ ы қ ұ н – бұ л: А) қ оғ амдық қ ажет ең бек шығ ындары В) тауар ө ндірісіне капитал шығ ындары С) тауар пайдалылығ ы D) барлық ө ндіріс факторларының шығ ындары Е) тауар бағ асы
47$$$ Қ азіргі ақ шалардың пайда болуы немен байланысты? А) алтынның ө з қ ұ нын жоғ алтумен В) банк жү йесінің дамуымен С) қ ағ аз ақ шалардың алтынғ а тез айналуымен D) заң мен белгіленген курспен Е) ақ шалардың еркін курсымен
48$$$ Қ ағ аз ақ шалар қ андай формада болады? А) айналымдық банк билеті В) айналмайтын қ ағ аз ақ шалар С) несиелік карточкалар D) депозит Е) сертификат
49$$$ Несиелік ақ шалардың мә ні қ алай анық талады? А) қ ұ нын сақ тау қ абілеттілігімен В) банк есепшотын ашу жең ілдігімен С) оларды қ ағ аз ақ шағ а тең естіру мү мкіндігімен D) олардың қ ұ ндылығ ымен Е) олардың ө тімділігімен 50$$$ Ең бекақ ы тө леу ақ шаның қ ай функциясын орындайды? А) тө лем қ ұ ралы В) айналым қ ұ ралы С) қ ұ н ө лшемі D) жинақ қ ұ ралы Е) ә лемдік ақ шалар
51$$$ Сату, сатып алу кезінде тауарлар мен қ ызметтерді тө леу ақ шаның қ ай функциясын орындайды? А) тө лем қ ұ ралы В) айналым қ ұ ралы С) қ ұ н ө лшемі D) жинақ қ ұ ралы Е) ә лемдік ақ шалар
52$$$ Вексельдер жә не банкноталар ақ шаның қ ай функциясының негізінде қ алыптасты? А) қ ұ н ө лшемі В) тө лем қ ұ ралы С) жинақ қ ұ ралы D) айналым қ ұ ралы Е) ә лемдік ақ шалар
53$$$ Алтынның демонетизациясы нені білдіреді? А) ақ шаның «бү лінуі» В) ақ шаның тозуы С) алтынның ақ ша ролін жоғ алтуы D) алтын монеталарының шығ арылуы Е) алтын монеталық стандарт
54$$$ Айырбастаудың ертедегі кезең інде ақ шаның ролін не орындады? А) ең пайдалы тауар В) ең қ ұ нды тауар С) трансакционды шығ ындарды қ ысқ артатын тауар D) А жә не В жауаптары дұ рыс Е) В жә не С жауаптары дұ рыс
55$$$ Айырбас тең дігіне сә йкес: А) ақ шаның қ ұ ны оның санына тікелей пропорционалды В) ақ шаның қ ұ ны елде ө ндірілетін тауарлар қ ұ нына кері пропорционалды С) айналымдағ ы ақ ша саны елде ө ндірілетін тауарлар қ ұ нына тікелей пропорционалды D) ақ ша қ ұ ны олардың айналым жылдамдығ ына тікелей пропорционалды Е) ақ шаның саны ұ лттық табысқ а тікелей пропорционалды
56$$$ Қ ұ нның жеке жұ мыс уақ ытымен шартталуы қ ай теорияда тү сіндіріледі? А) марксизм В) маржинализм С) сұ раныс жә не ұ сыныс D) кейнсиандық Е) физиократтар 57$$$ Нарық – бұ л: А) тауарлар айырбасы жү ретін жер В) шаруашылық тың орталық танғ ан механизміне негізделген, сатушылардың жә не сатып алушылардың ә серлесетін ә дісі С) тауарлы ө ндіріс жә не айналым заң дарымен ұ йымдастырылғ ан айырбас D) сатушыларды жә не сатып алушыларды біріктіретін экономикалық механизм Е) тауарларды айырбастау ә дісі
58$$$ Нарық тың қ алыптасу шарттары: А) ө ндірістің стихиялы сипаты В) ө ндірушілер арасындағ ы тікелей байланыс С) қ оғ амдық ең бек бө лінісі D) ө ндіріс қ ұ ралдарына мемлекеттік меншік болады Е) орталық танғ ан жоспарлау болады
59$$$ Нарық тық процестерді экономикалық реттеу қ ажеттілігін алғ аш негіздеген кім? А) А.Маршалл В) К.Маркс С) неоклассиктер D) маржиналистер Е) Дж.Кейнс
60$$$ Мемлекеттік реттеу объектілері: А) салалық нарық тағ ы бағ алар В) орташа салалық шығ ындар С) коммерциялық банктердегі процент D) айналымдағ ы ақ ша саны Е) тауар нарығ ындағ ы тепе – тең дік
61$$$ Мемлекеттің бюджеттік саясатының негізгі қ ұ ралдары: А) салық тар В) дисконттық саясат С) қ ұ нды қ ағ аздар нарығ ындағ ы операциялар D) ақ ша – несие саясаты Е) А жә не С жауаптары дұ рыс 62 $$$ Нарық тың қ ай екі тү рі айналым моделіне кіреді? А) ақ ша нарығ ы жә не ресурстар нарығ ы В) ақ ша нарығ ы жә не тауар нарығ ы С) нақ ты жә не ақ ша нарығ ы D) тауарлар жә не ресурстар нарығ ы Е) ақ парат жә не ең бек нарығ ы
63$$$ Нарық инфрақ ұ рылымына не жатады? А) кө лік жә не байланыс В) авиакассалар С) жинақ банктері D) биржалар Е) барлық жауап дұ рыс
64$$$ Нарық тық экономиканы реттеу бойынша мемлекеттің функциялары қ айсысына жатады? А) тек ә леуметтік проблемаларды шешу В) монополияғ а қ арсы заң дылық тар шығ ару С) бә секелестікті қ орғ ау D) инфляцияны жә не жұ мыссыздық ты баяулату Е) С жә не D жауаптары дұ рыс
65$$$ Экономиканы нарық тық ұ йымдастыру ұ зақ тарихи уақ ыт бойы қ алыптасып келеді, себебі: А) монополизмге қ арсы тұ рады В) кемшіліктері жоқ С) мемлекет тарапынан реттеледі D) нарық логикасына бағ ынады Е) ө зі реттелетін жү йе
66$$$ Аталғ андардың қ айсысы экономиканы тікелей реттеу элементіне жатады? А) монополияғ а қ арсы заң дылық ты қ абылдау В) есептік саясат С) салық тық реттеу D) бюджет саясаты Е) ақ ша – несие саясаты
67$$$ Аталғ андардың қ айсысы экономиканы жанама реттеу элементіне жатады? А) ең бекақ ының минимальды дең гейін тағ айындау В) монополияғ а қ арсы заң дылық ты қ абылдау С) денсаулық қ а зиянды тауарлар ө ндірісіне тиым салу D) салық тық реттеу Е) инфляцияғ а қ арсы саясат 68$$$ Тұ тынушылардың, ө ндірілетін тауардың қ осымша бірлігін тө мен бағ а бойынша сатып алу қ абілеті нені тү сіндіреді? А) орын басу эффектісі В) кемитін шекті пайдалылық принципі С) табыс эффектісі D) ұ сыныс заң ы Е) сұ раныс заң ы
69$$$ Меркантилизм мектебінің қ олдағ ан негізгі идеясы? А) Қ оғ ам байлығ ының негізгі кө зі-материалды ө ндіріс сферасы В) Қ оғ ам байлығ ының негізгі кө зі - ауыл шаруашылығ ы С) Ел байлығ ы елге ақ шаның келуімен жә не сыртқ ы сауданың дамуымен байланысты D) Қ ұ н теориясының субъективті жақ тарын қ арастырғ ан Е) Барлық жауап дұ рыс
70$$$ Ө німге бағ аның тө мендеуінің себебі не бола алады? А) бизнеске салық тардың ө суі В) тұ тынушылық шығ ындардың ө суі С) ресурстарғ а бағ аның тө мендеуі D) ө зара толық тыратын тауарғ а бағ алардың тө мендеуі Е) жоғ ары бағ алардың кү тімі
71$$$ Егер екі тауар ө зара толық тырылатын болса, онда бірінші тауарғ абағ аның ө суі: А) екінші тауарғ а сұ ранысты тө мендетеді В) екінші тауарғ а сұ ранысты ө сіреді С) екінші тауарғ а сұ раныс кө лемін ұ лғ айтады D) екінші тауарғ а сұ раныс кө лемін тө мендетеді Е) екінші тауардың бағ асы ө згеріссіз қ алады
72$$$ Нарық тық сұ ранысқ а ә сер етпейді: А) тұ тынушылар табысы В) ө зара алмастыратын тауарлар бағ асы С) ресустар бағ алары D) сатып алушылар саны Е) тұ тынушылық талғ амдардың ө згеруі
73$$$ Келесі анық тамалардың қ айсысы тауардың икемді сұ ранысының сипаттамасына сә йкес келмейді? А) алмастыратын тауарлар саны кө п болады В) сұ раныс пайда болатын уақ ыт аралығ ы ұ зақ болады С) берілген тауардың бюджеттегі ү лесі ү лкен болады D) берілген тауар алғ ашқ ы қ ажеттіліктегі тауар болып табылады Е) барлық жауап дұ рыс емес 74$$$ Маржинализм бағ ытының ө кілдері? А) Ф.Кенэ, А.Тюрго В) У.Петти, Д.Рикардо С) А.Маршалл, А.Пигу D) Т.Мен, А.Монкретьен Е) К.Менгер, У.Джевонс
75$$$ Неоклассикалық бағ ыт ө кілдері? А) Ф.Кенэ, А.Тюрго В) У.Петти, Д.Рикардо С) А.Маршалл, А.Пигу D) Т.Мен, А.Монкретьен Е) К.Менгер, У.Джевонс
76$$$ Реттелетін экономика теориясын ұ сынғ ан, яғ ни мемлекеттің экономикағ а араласуын қ олдағ ан мектеп А) Кейнс мектебі В) Маржинализм С) Марксизм D) Меркантилизм Е) Классикалық саяси экономия
77$$$ Қ ай фактордаң ө згеруі ұ сыныс қ исығ ының қ озғ алысын тудырмайды? А) ресурстар бағ асы В) салық тар жә не субсидиялар С) ө нім бағ алары D) нарық қ а жаң а фирмалардың шығ уы Е) табиғ и қ ұ былыстар
78$$$ Ресурстарғ а бағ алардың ө суі қ андай ө згеріс тудырады? А) сұ раныс қ исығ ын жоғ ары оң ғ а жылжытады В) сұ раныс қ исығ ын тө мен солғ а жылжытады С) ұ сыныс қ исығ ын оң ғ а тө мен жылжытады D) ұ сыныс қ исығ ын солғ а жоғ ары жылжытады Е) сұ раныс жә не ұ сыныс қ исық тары ө згеріссіз болады
79$$$ Экономикалық қ ұ былыстардың мә нді жақ тарын кө рсететін тү сініктер қ алай аталады? А) Экономикалық категориялар В) Экономикалық заң дар С) Экономикалық функция D) Экономикалық ә діс Е) Барлық жауап дұ рыс емес
80$$$ Экономикалық қ ұ былыстардың мә нді жақ тарын кө рсететін тү сініктер қ алай аталады? А) Экономикалық категориялар В) Экономикалық заң дар С) Экономикалық функция D) Экономикалық ә діс Е) Барлық жауап дұ рыс емес
81$$$ Экономикалық қ ұ былыстар арасындағ ы қ айталанатын ү здіксіз байланыс: А) Экономикалық категориялар В) Экономикалық заң дар С) Экономикалық функция D) Экономикалық ә діс Е) Барлық жауап дұ рыс емес
82$$$ Теорияда зерттелген объектілерді практикада қ олдану, мемлекеттің экономикалық саясатына негіз жасау экономикалық теорияның қ ай функциясына жатады? А) танымдық В) практикалық С) болжамдық D) методологиялық Е) ғ ылыми кө зқ арас
83$$$ Экономикалық теорияның ә дістері қ андай екі топқ а бө лінеді? А) Орташа жә не жалпы В) Орташа жә не шекті С) Жалпы жә не жеке D) Жеке жә не орташа Е) Барлық жауап дұ рыс емес
84$$$ Басқ а тең шарттарғ а ұ сыныстың ө суі неге ә келеді? А) бағ аның ө суі жә не кө лемнің тө мендеуі В) тепе-тең дік бағ аның жә не кө лемнің ө суі С) бағ аның тө мендеуі жә не кө лемнің тө мендеуі D) бағ аның тө мендеуі жә не кө лемнің ө суі Е) ешқ андай жағ дайга ә келмейді
85$$$ Шекті пайдалылық тың мә ндерінің қ ай қ атары кемитін шекті пайдалылық заң ын кө рсетеді? А) 20, 15, 10, 5 В) 2, 3, 4, 5 С) 20, 25, 27, 28 D) 20, 15, 15, 15 Е) 10, 20, 30, 40, 50
86$$$ Пайдалылық тың мә ндерінің қ ай қ атары кемитін шекті пайдалылық заң ын кө рсетеді? А) 20, 30, 40, 50 В) 20, 45, 75, 110 С) 20, 35, 45, 60 D) 20, 25, 27, 28 Е) 10, 20, 30, 40, 50
87$$$ Кемитін шекті пайдалылық заң ы нені білдіреді? А) шекті пайдалылық тың бағ аларғ а қ атынасы барлық тауарлар ү шін бірдей В) сатып алынатын тауарлардың пайдалылығ ы тұ тынушы табысы ө скен сайын кеми бареді С) игіліктің ә рбір қ осымша бірлігімен ә келінетін пайдалылық, сатып алынатын тауарлар саны ө скен сайын кеми береді D) шығ ындар ө скен сайын тауарлардың пайдалылығ ы азаяды Е) шығ ындар азайғ ан сайын тауарлардың пайдалылығ ы азаяды
88$$$ Егер тұ тынушы бюджеттік сызық пен шектелген жазық тық та жатқ ан нү кте комбинациясын таң даса, онда ол: А) пайдалылық ты кө бейтеді В) ө з бюджетінен тыс, кө п тауар сатып алғ ысы келгені С) ө з бюджетін толық қ олданбайды D) тұ тынушылық тепе-тең дік жағ дайында болоды Е) пайдалылық азайтады
89$$$ Табыс эффектісі қ ай жағ дайда білінеді? А) адамдар табысы тө мендегенде В) тауардың арзандауы, тұ тынушының кө п тауар сатып алуына ә келеді С) адамдар табысы ө скен сайын, кейбір тауарларды сатып алу қ ысқ арды D) адамдар табысы ө седі, олар табыстың бір бө лігін жинақ тайды Е) сатып алушылардың табысы кө бейеді жә не олар кө п тауар сатып алады
90$$$ Талғ аусыздық картасындағ ы тұ тынушылық тепе-тең дік бұ л: А) бюджеттік сызық тың жә не талғ аусыздық қ исығ ының қ иылысуы В) талғ аусыздық қ исық тарының ішінде ең жоғ арғ ысындағ ы ә рбір нү кте С) бюджеттік сызық оғ ан жанама толғ аусыздық қ исығ ы тең болатын нү кте D) бюджеттік сызық та орналасқ ан ә рбір нү кте Е) бюджеттік сызық пен шектелген кең істіктегі ә рбір нү кте
91$$$ Ресурсқ а сұ раныс неден тә уелді? А) ө зара толық тыратын тауарлардың бағ алары В) берілген ресурс кө мегімен ө ндірілетін ө нім бағ асынан С) берілген ресурс бағ асынан D) ө зара алмастырушы тауар бағ асынан Е) ешбір жағ дайдан тә уелді емес
92$$$ Экономиканы тү гел зерттеу - бұ л: А) Микроэкономика В) Макроэкономика С) Менеджмент D) Маркетинг Е) Инновация
93$$$ Бә секелік нарық тардағ ы ең бекақ ы тө леудегі айырмашылық тар немен тү сіндіріледі? А) ең бек ресуртарының шектеулілігімен В) ақ параттың толық сыздығ ымен С) ең бек сапасы мен шарттары арасындағ ы айырмашылық D) барлық аталғ андар Е) ақ парат толық емес
94$$$ Нарық ты проценттік ставка: А) инфляцияғ а байланысты, ақ шалай сипаттағ ы проценттік ставка В) инфляция процентіне азайтылғ ан номиналды проценттік ставка С) салымдар бойынша проценттік ставка D) несиелер бойынша проценттік ставка Е) А жә не В жауаптары дұ рыс
95$$$ Адамдардың пайдасы бар белгілі бір заттарды сатып алу қ ажеттілігі жә не мү мкіндігі- бұ л: А) Игілік В) Қ ажеттілік С) Ө ндіріс D) Ресурс Е) Нарық
96$$$ Ә рбір елде тарихи тү рде қ алыптасқ ан, заң мен реттелетін ақ ша айналымын ұ йымдастыру формасы: А) Ақ ша массасы В) Ақ ша агрегаттары С) Ақ ша жү йесі D) Ақ ша бірлігі Е) Ақ ша жү йесінің институттары
97$$$ Экономикалық рента – бұ л... А) ә рбір ресурстың бағ асы В) табиғ и ресурстың бағ асы С) ұ сынысы қ атаң тіркелетін ресурс бағ асы D) сұ ранысы кө п болатын ресурс бағ асы Е) мұ ндай рента болмайды
98$$$ Жерге ұ сыныс ө скен кезде: А) жер рентасы ө седі В) жер ұ сынысы ө седі С) жер бағ асы тө мендейді D) жер ұ сынысы тө мендейді Е) жер рентасы ө згеріссіз қ алады
99$$$ Экономикалық проблемаларды шешуге бағ ытталғ ан, экономикалық саясат механизмдерін жү зеге асыруғ а бағ ытталғ ан мемлекеттің қ ызметі: А) Экономикалық заң В) Экономикалық категория С) Экономикалық саясат D) Экономикалық жү йе Е) Экономикалық қ ажеттілік
100$$$ Жалпы инвестицияғ а не кірмейді? А) ө ндірістік жә не ү й қ ұ рылысы В) тұ тыну тауарларына шығ ындар С) машиналар мен жабдық тарды жаң арту шығ ындары D) механизмдерді эксплуатациялау шығ ындары Е) технологияны жетілдіру шығ ындары
101$$$ Ү й шаруашылық тарды, бизнес, мемлекет жә не сыртқ ы сауда кіретін модельде, ЖҰ Ө ненің қ осындысына тең? А) тұ тыну, жалпы инвестициялар, таза экспорт, мемлекеттің сатып алатын тауарлары мен қ ызметтері В) тұ тыну, таза инвестициялар, таза экспорт, мемлекеттің сатып алатын тауарлары мен қ ызметтері С) тұ тыну, жалпы инвестициялар, мемлекеттің сатып алатын тауарлары мен қ ызметтері жалпы экспорт D) ең бекақ ы, рента, процент, пайда жә не амортизация Е) ең бекақ ы, амортизация пайда жә не таза экспорт
102$$$ Инфляция кезінде: А) номиналды ЖҰ Ө нақ ты ЖҰ Ө - мен бірдей қ арқ анды ө седі В) номиналды ЖҰ Ө нақ ты ЖҰ Ө - ге қ арағ анда тез ө седі С) номиналды ЖҰ Ө нақ ты ЖҰ Ө - ге қ арағ анда жай ө седі D) номиналды ЖҰ Ө тө мендейді Е) номиналды ЖҰ Ө ө згеріс
|
