Аурудың клиникалық түрлері

Ең бірінші аурудың шағ ымына кө ң іл аудару керек. Оларда ұ стамалы ақ сақ тық синдромы байқ алады - ауру ұ зын жолғ а жаяу жү ре алмайтындығ ынан ә р бір 150-200 м. жерге жү ргеннен соң аяқ тың бұ лшық етінің қ атты ауырсынуынан тоқ татуғ а мә жбү р болғ андығ ын атайды. Бұ л синдромның себебі келесіде. Жаяу жү ргенде аяқ бұ лшық еттерінің тырысуы веналық қ ан тамыры мен қ ан жү руін кү шейтеді, ал артериямен қ ан келуі нашар. Сондық тан аяқ еттерінде қ аң сырау басталады. Артериялық қ анмен тіндерге қ ажетті от тегі аз келуі салдарынан аяқ тың балтыр бұ лшық еттінің сыздап қ атты ауырсынуы байқ алады. Ауру жү руін тоқ татқ анда еттер оттегін аз қ ажет етеді де аяқ бұ лшық еттерінің ауырсынуы басылады.

Аурудың алғ ашқ ы кезең інде аталғ ан синдромғ а қ оса " қ ұ мырсқ а жыбыры", аяқ мұ здауы байқ алады.

Уақ ыт ө те келе - ө те қ атты ауырғ ыш, ұ зақ уақ ыт жазылмайтын ойық жаралар пайда болады. Бұ л аурудың екінші, асқ ынғ ан қ езең інде байқ алады.

Облитерациялы эндартериитпен жас ер азаматтар жиі ауырады. Ә йелдерде бұ л ауру ө те сирек байқ алады. Анамнезден ауру адамның шылым шегетіндігі, аяғ ының домбық қ аны, психикалы травмағ а ұ шырағ андығ ы анық талады.

Оппель-Бюргер симптомы (1911ж.). Шалқ асынан жатқ ан ауру екі аяғ ын кө тергенде 1-2 минуттан соң ауру аяқ тың бозарғ андығ ы, ал аяқ тарды тө мен тү сіргенде ауру аяқ тың бозаруының ұ зақ сақ талуы байқ алады. Бұ л симптомды ауруды ішімен жатқ ызып аяқ тарды тізе буынында бү гіпте бақ ылауғ а болады.

Самуэльс сынағ ы - жатқ ызылғ ан ауру аяғ ының басын бірнеше қ айтара бү гіп- жазады. Қ ан айналысы бұ зылғ ан, аяқ бозарады, ауырады.

Гольдфлам сынағ ы - Самуэльс сынағ ына ұ қ сас.

Д.И.Панченко (1937ж.) сынағ ы. - орындық қ а отырғ ызылғ ан адам ауру аяғ ын сау аяғ ының ү стіне салады. 1-2 минуттан соң бармақ тар ұ йуы, парестезиясы, аяқ тың басының, балтыр бұ лшық еттерінің ауырсынуы басталады.

Н.Н.Бурденко сынағ ы - ауру жалаң аяқ бірнеше минут тұ рғ аннан соң орындық қ а отырғ ызылып екі аяғ ын кө тереді. Кан айналысы нашар аяқ тың табаны ұ зақ уақ ыт бозарады.

Осциллографияда - арнайы аспап кө мегімен аяқ тың артериялық кан қ ысымы қ ағ азғ а сызылады. Екі аяқ тың осциллограммасын салыстырып ауру аяқ анық талады.

Осциллометрикалық индекс (ең ү лкен тісшенің биіктігі) анық талады. Норма бойынша индекс (санда 20-25 мм, сирақ та 10-15 мм ). Эндартериитте одан кіші.

Аяқ тың терісінің қ ызуы ө лшенеді - эндартериитте қ ызу 1-2 градуске тө мендейді жә не қ ан тамырларының реакциясыньң бұ зылғ андығ ы анық талады.Дені сау адам 2 км. жү рсе оның аяғ ының басының қ ызуы 1, 8-1, 9 градуске кө теріледі (Алексеев сынағ ы). Бірақ та, ауруы бұ лшық науқ ас аяқ тың қ абынып, онда ойық жаралар ашылғ анында да аяқ тың қ ызуы мү мкін.

В.Л.Минор сынағ ы (тер шығ у сынағ ы). Аяқ тың басы йодпен сү ртіледі де одан соң крахмал себіледі. Аяқ тарды жылы қ ұ рғ ақ камерағ а енгізеді. 30 минуттен соң аяқ тар камерадан шығ арылып тексеріледі. Йодпен крахмал реакциясы себебінен теріде тер шығ уы бү зылғ ан аяқ та қ оң ырқ айланғ ан кішкене орындар.

Аяқ тар рентгенографиясында - ауруғ а шалдыкқ ан аяқ тың сү йектері жұ мсарғ ан (остеопороз).

Артериография - ең маң ызды тексеріс. Бұ л ү шін артерия тамырына контрасты препарат (40-50% диодон, гипак) егіледі.