Диссоциация

Диссоциация - бактериялардың өзгергіштік тірі, нәтижеде тығыз қоректік ортада бактериялардың 2 түрлі формасы болады:

- тегіс емес шетімен және кедір бұдырлы беткейімен ерекшеленеді. /R- колониялар/

- колония - домалақ формалы, тегіс беткейлі. / S - колониялар/

Диссоциация дегеніміз R- колониялардың S – колонияларға өтуі немесе керісінше.

Диссоциацияның биологиялық маңызы: сұрыптаушы артықшылықты пайда етуі, яғни бактериялардың сыртқы ортада және адам организмінде тіршілігін қамтамасыз етеді.

Сабақтың мазмұны:

Оқытушымен жүргізетін жұмыс:

1) Ішек таяқшасының және басқа бактериялардың формалы колонияларын зерттеу.

2) Бактерия генетикалық әртүрлі зерттеу тәсілдерін меңгеру.

3) Бактериялардың бактериогенотипирлеу және бактериоцинотипирлеу.

Өз бетінше жұмыс:

Бактериялардың генетикалық рекомбинациясының трансформация, трандукция тәжрибиелерін зерттеу.

Ситуациялық есептер:

1. Созылмалы стафилококкты инфекциямен ауыратын науқастың, ұзақ уақыт химиотерапиялық препараттармен емделгеннен кейін, ЖСА-да колония терінде алтындатылған стафилококк дақылы бөлініп алынды. Стафилококктардың колониясын, колониясында ауысуын қалай түсіндіруге болады?

2. Ультракүлгін сәулелермен сәулелендіргенде капсула түзуші клебсиелла дақылдары капсула түзу қабілетітілігін жоғалтады. Сондай-ақ тышқандардың аурушаңдық қасиеті де жоғалады. Аурушаңдықтың жоғалуы мен капсула синтездеу қабілетітілігін қалай түсіндіруге болады?

МЕДИЦИНАЛЫҚ-ЛАТЫН ТЕРМИНОЛОГИЯСЫ:

1) Рекомбинация - құрал алмасу - (re лат.combіnatіo - байланысу).

2) үs-тізбeк (реттелуі), іnsertіon - орналасу.

3) R-колония rough - тегіс емес.

4) S-колония - тегіс.

5) Репарация - қалпына келу.

6) Трансформация - лат. Transformatіo -айналу.

7) Трансдукция – transdustіo - тасымалдау.

8) Конъюгация - conjugatіo - бірігу.

9) Hfr-жасушалары - hіgt fregnency of recombіnatіon - рекомбинациялық жоғары жиілігі.

10) mutatіo

11) Диссоциация-dіssocіatіo-ыдырату.

12) Д-бөлініп түсу.

13) Инверсия – бұрылу.

14) Дупликация - қайталау.

15) Транспозиция – орын ауыстыру.

16) Суперссия - түсу.

17) Репликон - өзін репликация құрылымы.

18) Локус - хромосомадағы геннің белгілі орны.

19) R-плазмидалар өрң тұрақтылық.

Тақырыбы: ХТП және антибиотиктер. Бактериялардың анибиотиктерге сезімталдылығы және оны анықтау. Антибиотиктердің организмге кері әсері. Асептикалық, антисептика, дезинфекция және стерилизация әдістері, олардын тиімділігін бағалау

Тақырыптын өзектілігі. Инфекциялық ауруларда ХТП-ның маңызы зор сондықтан лабораторияда ХТП-ның ерекшелігін біле отырып микроорганизмдердің ХТПіға сезімталдығын дұрыс тексеруіміз тиіс. Стерилизация әдістері, медициналық практикада кенінен қолданады, бұл ұғымды білмей науқасқа элементарлы манипуляцияны қолдана алмаймыз.