Диссоциация
Диссоциация - бактериялардың өзгергіштік тірі, нәтижеде тығыз қоректік ортада бактериялардың 2 түрлі формасы болады: - тегіс емес шетімен және кедір бұдырлы беткейімен ерекшеленеді. /R- колониялар/ - колония - домалақ формалы, тегіс беткейлі. / S - колониялар/ Диссоциация дегеніміз R- колониялардың S – колонияларға өтуі немесе керісінше. Диссоциацияның биологиялық маңызы: сұрыптаушы артықшылықты пайда етуі, яғни бактериялардың сыртқы ортада және адам организмінде тіршілігін қамтамасыз етеді. Сабақтың мазмұны: Оқытушымен жүргізетін жұмыс: 1) Ішек таяқшасының және басқа бактериялардың формалы колонияларын зерттеу. 2) Бактерия генетикалық әртүрлі зерттеу тәсілдерін меңгеру. 3) Бактериялардың бактериогенотипирлеу және бактериоцинотипирлеу. Өз бетінше жұмыс: Бактериялардың генетикалық рекомбинациясының трансформация, трандукция тәжрибиелерін зерттеу. Ситуациялық есептер: 1. Созылмалы стафилококкты инфекциямен ауыратын науқастың, ұзақ уақыт химиотерапиялық препараттармен емделгеннен кейін, ЖСА-да колония терінде алтындатылған стафилококк дақылы бөлініп алынды. Стафилококктардың колониясын, колониясында ауысуын қалай түсіндіруге болады? 2. Ультракүлгін сәулелермен сәулелендіргенде капсула түзуші клебсиелла дақылдары капсула түзу қабілетітілігін жоғалтады. Сондай-ақ тышқандардың аурушаңдық қасиеті де жоғалады. Аурушаңдықтың жоғалуы мен капсула синтездеу қабілетітілігін қалай түсіндіруге болады? МЕДИЦИНАЛЫҚ-ЛАТЫН ТЕРМИНОЛОГИЯСЫ: 1) Рекомбинация - құрал алмасу - (re лат.combіnatіo - байланысу). 2) үs-тізбeк (реттелуі), іnsertіon - орналасу. 3) R-колония rough - тегіс емес. 4) S-колония - тегіс. 5) Репарация - қалпына келу. 6) Трансформация - лат. Transformatіo -айналу. 7) Трансдукция – transdustіo - тасымалдау. 8) Конъюгация - conjugatіo - бірігу. 9) Hfr-жасушалары - hіgt fregnency of recombіnatіon - рекомбинациялық жоғары жиілігі. 10) mutatіo 11) Диссоциация-dіssocіatіo-ыдырату. 12) Д-бөлініп түсу. 13) Инверсия – бұрылу. 14) Дупликация - қайталау. 15) Транспозиция – орын ауыстыру. 16) Суперссия - түсу. 17) Репликон - өзін репликация құрылымы. 18) Локус - хромосомадағы геннің белгілі орны. 19) R-плазмидалар өрң тұрақтылық. Тақырыбы: ХТП және антибиотиктер. Бактериялардың анибиотиктерге сезімталдылығы және оны анықтау. Антибиотиктердің организмге кері әсері. Асептикалық, антисептика, дезинфекция және стерилизация әдістері, олардын тиімділігін бағалау Тақырыптын өзектілігі. Инфекциялық ауруларда ХТП-ның маңызы зор сондықтан лабораторияда ХТП-ның ерекшелігін біле отырып микроорганизмдердің ХТПіға сезімталдығын дұрыс тексеруіміз тиіс. Стерилизация әдістері, медициналық практикада кенінен қолданады, бұл ұғымды білмей науқасқа элементарлы манипуляцияны қолдана алмаймыз.
|