А.Гольдшейдер, Р.А.Лурия (1929,1935 ж.)

Сырқаттың аллопластикалық көрінісі – сырқаттың дамуына сәйкес пайда болған функционалді және органикалық патологиялық механизмдердің көрінісі

Сырқаттың аутопластикалық көрінісі – науқастың өз сырқатының себебі және болжамы жайындағы уайымы

Сырқаттың аллопластикалық Сырқаттың аутопластикалық;

көрінісі көрінісі

- - - - - - - - - - - - - - - -

Интеллектуалді бөлімі часть

Сырқаттың объективті

көрінісі

Бехтерев институтының тұлғалық сұрақнамасы (ЛОБИ) – созылмалы соматикалық сырқатына байланысты типтердің диагностикалау үшін арналған

1. Үйлесімді (Ү)

2. Үрейлі (Ү)

3. Ипохондриялық (И)

4. Меланхолиялық (М)

5. Апатиялық (А)

6. Неврастеникалық (Н)

7. Обсессивті-фобиялық (О)

8. Сенситивті (С)

9. Эгоцентрикалық (Э)

10. Эйфориялық (Ф)

11. Анозогнозиялық (З)

12. Эргопатиялық (Р)

13. Паранойялды (П)

Ерекше науқастардың типтері

Бірнеше жіктелулерді қосып келесі (Ричман и Голдторп, Карлтон Хорнунг и Майкл Массагли), «ерекше» науқастардың жіктелуін ұсынылды:

• «Тұрағы жоқ науқастар»

• «Экстра ақпараттарды тасымалдаушылар»

• «Тыңдамайтын науқастар»

• «Кәсіби мамандар»

• «Қайталанған науқастар»

• «Арнайы статустағы науқастар»

• «Шектен тыс белсенді науқастар»

• «Уайымшыл науқастар»

• ««Коммуникатті –аш науқастар»

• «Науқас-маркетолог»

• «Науқас- пәлеқорлар»

• «Талап қойғыш науқастар».

Сонымен қатар, науқастардың «клиникаға түсу әдістері» жайындағы жіктелу:

• ««жарнама» бойынша»,

• «сақтандыру бағдарламасымен жатқан»,

• «клиниканы ұсынғанына байланысты»,

• «дәрігерді ұсынуына байланысты»,

• «көшедегі науқастар».

«Қиын» науқастар

«Қиын науқастарға» жатады:

• Интровертирленген науқастар

• Депрессивті суицидке бейім науқастар

• Кәсібіне сай дәрігерлер

• Үрейлі сипаттағы науқастар

Науқастардың сырқатқа психологиялық реакциялары

 

• Симуляция

• Диссимуляция

• Аггравация

• Анозогнозия

• Сырқатқа берілу

• «Әлеуметтік маңызды» сырқаттар.

Өлім жағдайындағы науқаспен жұмыс істегенде

кеңесшінің білуге қажетті шарттары:

1. Жиі адамдар жалғыздықта өледі. Белгілі философиялық нақыл сөз бар: "Адам әр қашанда жалғыздықта өледі", бірақ адамды жалғыз қалдыру оның қорқынышы мен ауруын одан сайын күшейеді. Өлім халіндегі адамға өлген адам ретінде қарау дұрыс емес. Онымен қатынасу қажет.

2. Шағымдарын зейінмен тыңдап, оның қажеттіліктерін дұрыс орындау.

3. Оған қоршаған адамдардың бар қамқорлығы бағытталып, беткей оптимизмнен аулақ болу

4. Өлім жақындаған адамдар тыңдағаннан гөрі көп айтқанды жақсы көреді

5. Өлім жақындаған адамның сөзі символды болады. Ол нақастардың қимылдары, әңгімелері және естеліктері

6. Науқасқа толығымен еркіндік беру және тыңдау, оның ойымен санасу

7. Науқастарға қарпайым адамдық қатынас өте қажет

8. Психологтар мен дәрігерлер өз сенімсіздіктерін мойындағаны қажет

Жазылмайтын сырқатты науқастардың жақындаған өлімге реакцияларының көрінісі (модель Kubler-Ross)

1. Жоққа шығару. Науқастар дәрігерлерге барған сайын диагнозын жоққа шығаруға үміттенеді. Өзінен де туысқандарынан да жасырады, жоққа шығару адамды ештеңе көрмеуге шақырады.

2. Ыза. Ол көбіне "Неге мен?", "Неге бұл менімен болды?", "неге Құдай мені естімеді?" деген сұрақтармен жүреді

3. Компромисс. Бұл кезеңде науқастар өлімді алыстату үшін өмір сүру кейпін ауыстырады.

4. Депрессия. Өз жағдайының ауырлығына көз жеткен соң науқастар қоршаған ортадан бөлініп, уайымға түседі

5. Бейімделу. Өлімді сабырлықпен қарсы алуға дайындалу

БИОМЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКА

Кәсіптік этика – маманның кәсіптік қызметіне сәйкес өзін ұстану нормалары мен шарттары.

Медициналық деонтология – науқастың жазылуына бағытталған медицина қызметкерлерінің дұрыс мінез құлқы.

Биоэтика моделдері

1. Гиппократ моделі («зиян келтірме»)
2. Парацельс моделі («жақсылық жаса»).
3. Деонтологиялық моделі («парызыңда сақта»).
4. Биоэтика («адамның құқығын және жетістіктерін құрметтеу»).

Биомедициналық этикасының шарттары және қалыптары

1. Зиян келтірме шарты

2. Жақсылық; шарты

3. Тұлғаны құрметтеу шарттары

4. Шындық; шарттары

Медицинадағы этикалық ережелері

1. Ақпаратты келісім ережесі
2. Шыншылдық ережесі

3. Лояльділік ережесі

4. Қайырымдылық ережесі

5. Құпиялық ережесі

6. Науқастың дәрігерлік құпияны сақтауға құқықтылығының ережесі

Осыған орай, медицинадағы этикалық бастамасына жатады:

· Науқас құқығын, оның денсаулығын, емі және зерттеу жайында ақпарт алуға;

· Науқасқа адамгершілік қасиет таныту;

· Науқас автономиясын және жетістіктерін құрметтеу;

· Науқасқа моралді және физикалық зиян келтірмеу;

· Науқастың медициналық іс шараларға келісімі мен бас тартуын құрметтеу;

· Науқастың сапалы және уақтылы ем алуына құқықтылығын сақтау;

· Өлім жақындаған науқасқа қайырымды қатынас жасау;

· Кәсіптік құпияны сақтау

· Кәсіптілік компетенттілікті сақтау;

· Дәрігердің халыққа медициналық санитарлы ағарту жұмыстарына қатысу

Науқас пен дәрігердің қатынасының моделі

 

– либерационды

– технологиялық

– интерпретационды

- патерналистік модель (лат. paternus – әкелік)

- ақпараттық модель

- келісімдік (серіктік)

 

ҚР «Халықтың денсаулығы және денсаулықсақтау жөніндегі»кодексі 18.09.2009 ж. № 193 – IV) (19.01.2011 ж. өзгерістер мен толықтырулар)

88 бап. Азаматтар құқығы

89 бап. Балалар құқығы

91 бап. Науқастар құқығы

92 бап. Науқастар міндеті

93 бап. Медициналық көмектен бас тарту құқығы

94 бап. Азаматтар келісіміснсіз медициналық көмек көрсету

95 бап. Дәрігерлік құпия

96 бап. Репродуктивті құқылы аймақты азаматтардың құқығы мен міндеттері