Буйрек патологиясы кезіндегі килиникалық синдромдар(буйрек жеткіліксіздігі).Себептері,симптомдары ,олардың механизимдері,диагностика әдістері.Негізгі клиникалық синдромдары: · Ісіну синдромы · Буйрек артериалдық гтпертензия синдромы · Нефротикалық синдром · Буйрек қызметінің жетіспеушілігі синдромы Буйрек қызметінің жетіспеушілігі синдромы -организимде азот қалдықтарының кідірілуімен және судың,электролиттің,қышқылдық негіздіктердің тепе-теңдігін ушықтыратын буйрек қызметінің бұзылуымен сипатталатын патологиялық жағдай. Себептері: I. Нефротикалық себептер 1. Ауыр металл тұздары 2. Органикалық қоспалары 3. Өсімдік және жануарлар улары 4. Дәрі-дәрмектер. II. Буйрек қан айналымының бұзылуының себептері:жарақат шоғы,электр жарақаты,қансырау,куйік,сепсис,сиымсыз қан құю,операциялық шоқ.миокард инфаркты,жұқпалы аурулар. Симптомдары: 4 сатысы бар: 1) Бастапқы саты ұзақтығы бірнеше сағат 1-2 тәулікке сқзылады.Клин,к жарақаттың немесе трансфузиялық шок,улану 2) Олигонуриялық саты,диурездіңөзгеруімен,уремиялық уланумен,элекиролиттік бұзылыстар.Зәр тұнбасынан цилиндрурия,эритроцитурия,протеинурия анықталады. 3) Полиуриялық саты,зәр мөлшері ақырындап көбейеді 4) Сауығу сатысы-ол қанда азот қалдығы,мочевина,креатин қалыптыболады.3-12 айға дейін созылады. Механизмі:Қан айналымы бұзылысының салдарынан дамитын аноксияның нәтижесінде буйрек шумақтары мен түтікшелерінде дистрофиялық және өлі еттенулер пайда болады. Диагностикасы:Жалпы қан анализі,жалпы зәр анализі,биохимиялық анализ.Пастернацкий симптомы арқылы буйректің ауырсыну сеімі анықталады. Тиреотоксикоз.Клиникалық көріністері.Лабораториялық диагностика,емдеу прициптері. Тиретоксикоз – қалқанша безінің функциясы бұзылып, оның қызметінің күшейген белгілірінің пайда болуы, көптеген ауруларда,мысалы жайылган зоб, токсикалық улы түйінді зоб, қалқанша безінің тиреотоксикалық аденомасы, тиреоидтер, қалқанша безінің обыры, сондай ақ тиреоидты гормондарды қабылдау кезінде дамиды. Қалқанша безі2 гормон бөледі: тетраиодтиронин Т4, трийодтиронин Т3. Гипертиреоздың үш деңгейі бар: Бастапқы деңгейлі гипертиреоз – қалқанша безінің ауруынан туындайды; Екінші деңгейлі – түрлі гипофиза патологиясының кесірінен туады; Үшінші деңгейлі – гипоталамус ауруынан пайда болады. Науқас адам осының қай деңгейімен ауырса, соған сәйкес ем қолданылады. Гипертиреоз клиникалық белгілері:
Диагностикасы: · Гипертиреоз кезінде ТТГ(төмендеген), Т3 және Т4 төмендеген; · Қалқанша безін УЗИ жасау, оның көлемін, және түйіндердің пайда болуын, және компьютерлік томография арқылы түйіндердің орналасу орнын анықтау; · ЭКГ жасайды, жүрек жұмысын бақылау үшін; · Қалқанша безінің радиоизотопты сциетиграфиясын жүргізеді; қажет болған жағдайда қалқанша безі түйіндеріне биопсия дүргіщу; Бүгінде гипертиреозды емдеудің үш түрі бар:
Зәр шығару жүйесіне зерттеу жүргізу(буйрек пальпациясы және қарау),Диагностикалық нұсқаулар. 1. Сұхбаттасу 2. Науқас шағымдарын тыңдау 3. Ауру сезімін анықтау 4. Ауру тарихын қарау 5. Жалпы қарау 6. Пальпация – тексеруді науқас жатқан және тұрған күйінде жүргізіледі.(Боткин – Образцов бойынша). Негізінен науқас жатқан күйінде жүргізіледі. Науқас аяқтарын созып шалқасынан жатады, немесе бүгіп, денесіне тартып, бүйіріне қарай жатады, ылғи бимануалды пальпация қолданады. Тексерушінің сол қолы бірден қабырғалардан төмен сәйкес бел аймағына қойылады, оң қолы қабырға асты аймағына қойылады. Оң қолының аздап бүгілген саусақтарының ұштары қабырға доғасынан бірден төмен орналасады. Науқастың тыныс қимылдарын қолдана отырып, оң қол біртіндеп төмендейді, іш қуысының артқы қабырғасына дейін жетеді де, артқы қабырғаны пальпация жасаушы қолға жақындататын сол қолмеен жанасқанын сезінеді. Пальпация қолайлы болса, бүйрек төмен түседі. Сонымен жиі бүйректің төменгі полюс ұстап, анықталады. 7. Перкуссия – бүйрек тұсын ұрғылаумен жүргізіледі. Ұрғылау Оң қолдың жұдырығымен, бел аймағына қойылған сол колдың сыртынан жүргізіледі. 8. Аспаптық зерттеулер – рентгенография, сканерлеу, УДЗ, комп. Томография. Билет 1.Созылмалы пиелонефрит.Этиология.Клиникалық көріністері.Диагностика.Емдеу принциптері 2.Симптоматикалық АГ.Жіктелінуі.Клиникалық көріністері.Диагностика.Емдеу принциптері. 3.Жүрек –қантамыр жүйесіне зерттеу жүргізу.(текеру,перкуссия,пальпация)
1. Созылмалы пиелонефрит – бүйректің қуыстық жүйесінің және тубулоинтерстициялық аймағының басым зақымдануымен сипатталатын созылмалы бейспецификалық инфекциялық қабыну үдерісі. Пиелонефрит – нефрогенді гипертензияның және бүйректің созылмалы шамасыздығының басты себебінің бірі. Латентті ағымға бейімділігінен 20-25% пиелонефрит алғаш рет аутопсияда анықталады. Созылмалы пиелонефрит көбіне жіті пиелонофриттің салдарынан дамиды. Этиологиясы. Даму тегінен – пиелонофрит инфекциялық ауру. Пиелонефриттің дамуында негізгі роль атқаратын қоздырғыштар: 1. ішектік аутоинфекция (ішектің облигаттық флорасы – ішек таяқшалары, энтерококктар; ішектің дисбактериозында пайда болатын факультативтік флора – ішек таяқшасының гемолиздік түрі, протей, клебсиелла, алтынсары стафилококк, көк іріңді таяқшалар); 2. экзоинфекция – урология, акушерлік-гинекология, реанимация бөлімшелерінде жатқан науқастарға несептік инфекцияның құралдарымен жұғуы (көбіне іріңді кокктық инфекция); 3. бактериялардың бір түрлері және микоплазмалар (әдеттегі антибактериялдық дәрмектерге төзімді); бактериялардың кейбір түрлері қолайлы жағдайда әдетті түріне айналып пиелонефритті өршітуі және өрістетуі ықтимал. Клиникалық көріністері.Көп уақытқа дейін кейбір науқастарда шағым болмайды.Кейбір жағдайларда тез шаршау,бастың ауруы,бел аймағының сыздап ауруы,қызулау,зәр бөлінуінің өзгерістері болады.Объективті түрде зерттегенде аурудың соңгы сатыларында тамыр соғуы қатаяды,жүрек үшының соғуы күшейеді,АҚ жоғарылайды.Аурудың асқызну кезеңдерінде қанды зерттегенде –ЭТЖ өседі,лейкоцитоз байқалады.Зәрмен тұрақты түрде аздаған белок бөлініп отырады және міндетті түрде зәрде ірің болады. Сонымен қатар, инфекциялық астенияның әдеттегі белгілері болуы мүмкін – шаршағыштық, дімкәстік, жұмыс қабілетінің төмендеуі. Кейде науқас дәрігердің алдында алғаш рет артериялық гипертензия, анемия, бүйрек шамасыздығы дамығанда келеді. Негізінде, созылмалы пиелонефриттің көрінісінде басты орын алатын келесі синдромдар: несептік, поллакиуриялық, интоксикациялық, ал өзге синдромдар – анемиялық, гипертониялық және бүйрек шамасыздығы жүре пайда болады. Емдеу принциптері. Ем инфекцияға қарсы бағытталған(антибиотиктер,сульфаниламидтер,нитрофуран препараттары)және гипертониямен,азототемиямен күреусуге бағытталған симптоматикалық терапия болуы керек.
2.Артериялық гипертония немесе артериялдық гипертензия – артериялдық қысымның жоғарылауын білдіретін симптом. Артериялдық гипертензия гипертониялық аурудың және басқа да симптоматикалық артериялық гипертонияның негізгі белгісі болып табылады. АГ жіктелінуі.
|
