Многие Ботяновские в 19 веке переселились в Усяжу, поэтому следует отметить, какие
фамилии были распространенны в деревне Усяжа в 19 веке: Боцяновские, Костеневичи, Кишка, Купрейчики, Мурашко, Позняки, Трасковские … Хотелось бы отметить, что никто из соседей Ботяновских, кроме самих Ботяновских, дворянство не отыскивали. Рудня (продолжение). Отрывок из книги “Памяць. Смалявіцкі раён. Жодзіна” Мінск Белта 2000” Смалявіччына ў перыяд феадалізму С. 58
“У 1793 г. у выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай уся тэрыторыя Смалявіччыны была далучана да Расійскай імперыі”.
С. 59
«Да маёнтка Косіна Юзэфа Тышкевіча адносіліся фальварак Юзэфава, сяло Прудзішча з уніяцкай царквой Пакрова Багародзіцы (15, 94), вёскі Мгле (32, 235), Хаценава (20, 154), засценкі Калодзезь (5, 20), Камёнка (3, 29), Сарнацк (2, 15), Узбярэжжа (1, 17). Яму ж належаў абшар на правым беразе Усяжы і Домлі, які ўвайшоў не ў Барысаўскі, а ў Мінскі павет. Там знаходзіліся вёскі Высокае (6, 48), Задомля (17, 109), Ізбізк (8, 51), Трубічын (12, 71) і засценак Гарадзішча (1, 11). Таму ж Юзэфу Тышкевічу належаў у Мінскім павеце маёнтак Астрошыцкі Гарадок. Да яго адносіліся фальварк і вёска Дуброва (18, 132), вёскі Кудрышчына (12, 84), Прыстромы (5, 40), Усяжа (5, 31). Паміж зямель графа Тышкевіча, таксама ў Мінскім павеце, ляжаў маёнтак Прылепы, які раней належаў праваслаўнай мітраполіі, а потым перайшоў да уніятаў. Пры расійскіх уладах ён быў забраны на скарб, а затым часткова перададзены палкоўніку Фадзею Гарадзенскамку. На момант генеральнага межавання апошняму належалі двор і сяло Прылепы з уніяцкай царквой Св. Георгія, вёскі Крушыншчына (2, 22), Ляды (19, 131), Падгарэлец (12, 83), Стадолішча (4, 26). У той жа час ва ўласнасці прылепскай уніяцкай царквы заставалася частка вёскі Аношкі (6 двароў, у якіх жылі 25 чалавек), а іншая частка той жа вёскі (8 двароў, 60 чал.) разам з вёскамі Багута (7, 42), Батурынка (4, 19), Вялікая Усяжа (20, 118), Мосцішча (3, 11), Рудня (15, 85), Рудамейка (7, 50) належалі дзяржаўнаму скарбу»
Рудня (продолжение). Список населенных мест Минской губернии 1909 год С. 173 Деревня Рудня Минский уезд, Волость: Острошицко-Городецкая Имение Гатово Казенное имя Прилепская православная церковь Памятная книжка Минской епархии на 1886 год Минск Типо-Лит. И. Тасьмана Губернаторская улица, д. Мощина С. 24-26 Село Прилепы. Церковь во имя св. Великомученика Георгия, деревянная, прочная. Священник Кирилл Зубкович, окончил Минскую духовную семинарию, священствует с 15 августа 1854 года. Имеет набедренник и скуфью
Псаломщик Иван Рейтаровский Псаломщик при сей церкви состоит с 1874 года В состав прихода кроме с. Прилепы входят следующие деревни: Оножки, Усяжа, Рудня, Рудомейка, Мостище, Батуринка, Бакута, Рутовина, Вольдинова, Погорельцы, Усяжка, Малахвеивичи, Ковалевщина, Малые Колодези, Вел. Колодези, Задомля, Постух, Избицк, Трубечин и Шпаковщина. Прихожан 1369 муж. И 1399 жен. В деревне Рудня – сельско-приходская школа, открыта в 1865 году, помещена в общем доме. Учащихся 35 м..
Часть Третья. Ботяновские. Бацяноўскія. Bocianowski. 1.Асноўная інфармацыя.
Краіна паходжання рода: Беларусь.
Краіна пражыцця: Беларусь, Расея.
Варыянты напісання прозвішча.
Па-расейску: Ботяновские, Батяновские, Боцяновские.
Па-беларускі: Бацяноўскія. Па-польску: Bocianowski.
2. Гісторыя роду
Прозвішча Бацяноўскі паходзіць ад слова “бацян”, якое ў некаторых рэгіёнах Беларусі з’яўляецца распаўсюджанай назвай бусла. Слова “бацян” сугучна польскому слову “боцен”, што таксама азначае бусел. Нядзіўна, што прозвішча Бацяноўскі сустракаецца і ў Польшчы.
Першы вядомы прадстаўнік роду – баярын Аўхім Бацяноўскі. Паводле інвентара маёнтка Прылепы за 1748 год ён пражываў у вёсцы Аношкі, адкуль перасяліўся ў Рудню. Акрамя баярына Аўхіма ў Аношках пражывалі Фёдар і Ярмак Бацяноўскія (Ярмак запісаны як вольны чалавек). У суседняй вёсцы Калодзежы таксама пражываў Грыцько Бацяноўскі. Былі гэтыя людзі сваякамі Аўхіму ці не – невядома.
Варта заўважыць, што каля Рудні ў XIX стагоддзі знаходзілася ўрочышча Бацянаўка, якое перастала існаваць пасля Вялікай Айчыннай Вайны. Назва ўрочышча сугучна прозвішчу Бацяноўскі. Ёсць думка, што некалі яно магло належыць Бацяноўскім, але ці было такое ўрочышча ў XVIII стагоддзі, дакладна невядома.
На момант рэвізіі 1794 года ў вёсцы Рудня было 18 двароў (пяць з іх – з прозвішчам Бацяноўскі). На падставе дадзенага дакумента можна вылучыць тры галіны роду Бацяноўскіх, прадстаўнікі якіх пражывалі ў Рудні:
Першая: ад Самуэля, сына Аўхіма.
Другая: ад Стэфана (верагодна, таксама сына Аўхіма).
Трэццяя: ад Нікадзіма, сына Базыля (Базыль верагодна з’яўляўся братам Аўхіма).
Захаваўся дакумент, які датычыцца Нікадзіма Бацяноўскага. Гэта “Лібертацыя, выдадзеная 7 жніўня 1769 года Феліцыянам Піліпам Валадковічам, мітрапалітам кіеўскім, Нікадзіму Бацяноўскаму, зямяніну царкоўнага ўладання Прылепы, аб вызваленні апошняга разам з сям’ёй ад чыншу і ўсялякіх павіннасцей, а таксама аб дазволе весці гандаль у Прылепах пянькой, прывезенай з-за межаў воласці”.
У 1816 годзе прадстаўнікі трох ліній роду (Васіль Нікадзімаў, Ян і Аляксандр Бацяноўскія) адшуквалі дваранства, аб чым ёсць запіс у рэвізскай сказцы. У 1823 годзе указам Казённай палаты Бацяноўскія былі прылічаны да дзяржаўных сялян.
Наконт веравызнання Бацяноўскіх трэба адзначыць, што яны былі прыхаджанамі Прылепскай уніяцкай царквы, якая з 1839 года стала праваслаўнай.
Нашчадкі Аўхіма жылі ня толькі ў вёсцы Рудня: з сярэдзіны ХІХ стагоддзя многія з іх пераехалі ў суседнія вёскі – Усяжа, Рудамейка, Багута, – дзе аселі і пакінулі нашчадкаў.
Невядома, ці былі Бацяноўскія адгалінаваннем шляхецкага роду Бацяноўскіх герба “Любіч”, прадстаўнікі якога пражывалі ў Ашмянскім павеце і былі прызнаны ў дваранстве рашэннем Мінскага ДДС, але ўказам Сената не зацверджаны. Таксама невядома, ці ёсць сваяцкая сувязь паміж Бацяноўскімі з Мінскага павета з Бацяноўскімі, якія пражывалі на тэрыторыі сучасных Гродзенскай і Брэсцкай абласцей.
Сярод Бацяноўскіх, што пражывалі ў Менскім павеце, сустракаюцца два царскіх унтэр-афіцэра. У ХІХ стагоддзі было два выпадкі, калі Бацяноўскія жаніліся на дваранках. Вядома, што ў XVIII стагоддзі жонкай чыншавага шляхціца Стэфана Заблоцкага, які жыў у маёнтку Бяларучы, была Мар’яна Бацяноўская.
Кажучы пра ХХ стагоддзе, хацелася б вылучыць двух прадстаўнікоў роду Бацяноўскіх:
1. Сямён Ігнацьеў Бацяноўскі (1877-?), які некаторы час з’яўляўся царкоўным старастай Прылепскай царквы, за што быў рэпрэсаваны ў 1930-я гады.
2. Дарафей Кіпрыянаў Бацяноўскі, які ў гады Вялікай Айчыннай вайны з’яўляўся камандзірам партызанскага атрада ў Вілейскай вобласці. Дарафей Бацяноўскі, верагодна, паходзіў з лініі Яна Стэфанавіча Бацяноўскага, бо нарадзіўся ў вёсцы Рудамейка, куды пераехалі нашчадкі апошняга.
|
