Студопедия — Функцыянавання літаратуры
Студопедия Главная Случайная страница Обратная связь

Разделы: Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

Функцыянавання літаратуры






 

Літаратурныя крытыкі складаюць свайго роду авангард чытац­кай пуб­лікі. Іх дзейнасць, як ужо адзначана ў загалоўку пытання, з’яў­ляецца над­звычай важным кампанентам і адначасова фактарам функ­цы­я­на­ван­ня літаратуры, як правіла, сучаснай. Прызванне і ас­ноў­ная задача кры­ты­кі — ацэнка толькі што напісаных твораў, пры­чым з абавязковым аб­грун­таваннем сваіх меркаванняў і высноў.

У кампетэнцыю літаратурных крытыкаў уваходзіць таксама раз­гляд даў­но напісаных твораў у свеце праблем сучаснасці. Звяр­та­ю­чыся да тэ­ма­тыкі і праблематыкі, закранутай раней, але ак­ту­аль­най для бягучага ча­су, праводзячы пэўныя паралелі, прадстаў­нікі кры­тычнага цэха да­па­ма­гаюць лепш зразумець сэнс і прызна­чэнне як класічнай спадчыны, так і леп­шых твораў сучаснага пры­го­жа­га пісьменства.

Літаратурная крытыка выконвае ролю творчага пасрэдніка па­між пісь­меннікамі і чытачамі. Яна здольная стымуляваць і накі­роў­ваць пісь­мен­ніцкую дзейнасць. Уздзейнічае крытыка і на чытача, ча­сам даволі ак­тыў­на. Перакананні, эстэтычны густ крытыка, яго асо­ба ў цэлым іншы раз не менш цікавыя, чым творчасць пісь­мен­ні­ка, што разглядаецца.

Лічыцца, што ў сваім развіцці крытыка прайшла два асноўныя эта­­пы. Крытыка мінулых часоў, аж да ХVІІІ ст. уключна, была пе­раважна нар­матыўнай. Творы, што абмяркоўваліся ёю, нас­той­лі­ва суадносіліся з жан­равымі ўзорамі, сфарміраванымі ў многім яшчэ ў антычнасці. Новая ж крытыка (ХІХ–ХХ стст.) «зыходзіць з правоў аўтара на творчасць па за­конах, ім самім над сабою пры­зна­ных» [52]. Яна цікавіцца ў першую чар­гу непаўторна-індывідуальным аб­ліч­чам твора, высвятляе свое­асаб­лі­васць яго формы і зместу і ў гэ­тым сэнсе з’яўляецца інтэрпрэтуючай.

Ацэньваючы і інтэрпрэтуючы асобныя творы, крытыка разам з тым раз­глядае і літаратурны працэс сучаснасці. Пацвярджэннем ска­за­наму з’яўля­ецца жанр крытычнага агляду бягучай літаратуры, які ўзнік у За­ход­няй Еўропе яшчэ ў ХVІІІ ст. і распаўсюдзіўся прак­тыч­на на ўсе лі­та­ра­туры кантынента, у тым ліку і на бе­ла­рус­кую (прыгадаем выступленні С. Па­луяна, М. Багдановіча, М. Га­рэц­ка­га і іншых бела­рускіх лі­та­ра­та­раў і крытыкаў пачатку ХХ ст. на ста­ронках тагачасных выданняў, і ў пер­­шую чаргу «Нашай нівы»).

Літаратурная крытыка пэўным чынам фарміруе мастацка-эс­тэ­тыч­ныя праграмы напрамкаў і плыней, накіроўваючы тым самым лі­та­ра­тур­нае развіццё. Прыкладаў такой яе дзейнасці можна пры­вес­ці вельмі шмат, пачынаючы з часоў еўрапейскага Асветніцтва, а то і раней. Асаб­лі­ва шмат зрабіла крытыка ў дадзеным накірунку ў ча­сы ўсталявання ў еў­ра­пейскіх літаратурах рамантызму, а затым вы­цяс­нення яго рэалізмам. Ка­нец ХІХ — пачатак ХХ стст. таксама па­зна­чаны актыўнасцю крытыкі ў аб­грунтаванні мадэрнісцкіх кан­цэп­цый і накірункаў мастацкай твор­ча­сці. Калі браць беларускую лі­таратуру, то ў ёй таксама крытыка ады­гра­ла вельмі важную ролю ў фармі­раванні мастацка-эстэтычных праграм пісь­меннікаў часоў «На­шай нівы», а таксама 1920-х гг. (маладнякоўская, па­лымянская і ўзвы­­шэнская крытыка).

Літаратурная крытыка суадносіцца з навукай аб літаратуры да­во­лі ня­проста і неадназначна. Абапіраючыся на аналіз твораў, яна аказ­ваецца на­прамую звязанай з навуковым пазнаннем. Разам з тым у апош­нія часы ўсё большую папулярнасць набывае г. зв. эсэісцкая кры­тыка, якая не прэ­тэндуе на аналітычнасць і доказнасць, несучы ў са­бе вопыт суб’ек­тыў­нага, пераважна эмацыянальнага засваення тво­раў. Безумоўна, што і та­кая разнавіднасць крытыкі мае поўнае пра­ва на існаванне.







Дата добавления: 2014-11-10; просмотров: 966. Нарушение авторских прав; Мы поможем в написании вашей работы!



Аальтернативная стоимость. Кривая производственных возможностей В экономике Буридании есть 100 ед. труда с производительностью 4 м ткани или 2 кг мяса...

Вычисление основной дактилоскопической формулы Вычислением основной дактоформулы обычно занимается следователь. Для этого все десять пальцев разбиваются на пять пар...

Расчетные и графические задания Равновесный объем - это объем, определяемый равенством спроса и предложения...

Кардиналистский и ординалистский подходы Кардиналистский (количественный подход) к анализу полезности основан на представлении о возможности измерения различных благ в условных единицах полезности...

В теории государства и права выделяют два пути возникновения государства: восточный и западный Восточный путь возникновения государства представляет собой плавный переход, перерастание первобытного общества в государство...

Закон Гука при растяжении и сжатии   Напряжения и деформации при растяжении и сжатии связаны между собой зависимостью, которая называется законом Гука, по имени установившего этот закон английского физика Роберта Гука в 1678 году...

Характерные черты официально-делового стиля Наиболее характерными чертами официально-делового стиля являются: • лаконичность...

Признаки классификации безопасности Можно выделить следующие признаки классификации безопасности. 1. По признаку масштабности принято различать следующие относительно самостоятельные геополитические уровни и виды безопасности. 1.1. Международная безопасность (глобальная и...

Прием и регистрация больных Пути госпитализации больных в стационар могут быть различны. В цен­тральное приемное отделение больные могут быть доставлены: 1) машиной скорой медицинской помощи в случае возникновения остро­го или обострения хронического заболевания...

ПУНКЦИЯ И КАТЕТЕРИЗАЦИЯ ПОДКЛЮЧИЧНОЙ ВЕНЫ   Пункцию и катетеризацию подключичной вены обычно производит хирург или анестезиолог, иногда — специально обученный терапевт...

Studopedia.info - Студопедия - 2014-2024 год . (0.012 сек.) русская версия | украинская версия