Я и мой мир Считалка

1. Расскажите о себе. ХьанэкIу,

2. Расскажите о своей семье. ЦунэкIу,

3. Расскажите о своем лучшем друге. ПшIыкIуй,

4. Расскажите о своей комнате/квартире/доме. ПшIыкIубгъу,

5. Расскажите об улице/городе, где вы живете. ТIокIы,

6. Расскажите, что вы делали на прошлой неделе. ЩэкIы.

7. Расскажите, что вы делаете по вечерам.

8. Расскажите, что вы делали /будете делать летом.

9. Расскажите о самом счастливом дне в вашей жизни.

 

Напишите время словами.

12 ¹⁵, 16 ³⁰, 9 ²⁵, 7 ⁴⁵, 10 ³⁵, 11 ⁰⁰, 19 ²⁰, 24 ⁰⁰.

 

Прочитайте пословицы и выделите прилагательные.

dc1. Бжыхьэ машIор IашIу.

2. Бзылъфыгъэр акъыл чан.

3. ГущыIэ дахэр шъоум нахь IэшIу.

4. Делэри къэмыгущыIафэ Iушы.

5. Дунаим тетмэ гур анахь чъэр.

6. Хымэ дышъэ унэ нахьи тиунэжъ.

7. Кон нэкI нахьи хэтэ нэкI.

8. Акъыл зимыIэр тхьамыкI.

9. Лъэшы нахьи Iуш.

10. Нэр делэ, Iэр бланэ.

Прочитайте выразительно и найдите числительные.

Баджэр чэтмэ ахэхьагъ,

Чэтищ дзыом къыридзагъ,

Дзыор гъуанэу къычIэкIыгъ,

ТIур а гъуанэм ипкIыжьыгъ.

Зыр зетIатIэм, быбыжьыгъ,

Тхьапш игъурб нигъэсыжьыгъ?

Унэрэкъо Ф.

H Переведите предложения на русский язык.

1.Тэ адыгабзэ зэтэгъашIэ. 2. КIалэм зегъэпскIы. 3. Маринэ орэдхэр къыIонэу шIу елъэгъу. 4. Зэшыпхъухэр зэдэгущыIэх. 5. О Iоф ошIа? 6. Хэта уздэгущыIэрэр? 7. Сэ дэгъоу сесы. 8. Шъуигъунэгъухэр исха? 9. Хэта о узгосыр? 10. Сшы хьакIэм Iанэ фехьы.

УРОК 16

Прочитайте и переведите текст.

Чэщдэс

Бжыхьэм, кIымафэм чэщыхэр кIыхьэ зыхъукIэ, ныбжьыкIэхэр зэрэугъоищтыгъэх. Ахэр зэхэсыщтыгъэх. Ащ чэщдэс раIощтыгъэ. НыбжьыкIэхэр пшъэшъэ унэ горэм щызэрэугъоищтыгъэх, шхынхэр ашIыщтыгъэ: чэтщыпс, къэб гъэжъагъ, хьалыжъу. Ыныкъо пщэрыхьэщтыгъэ, адырэхэр IофшIэн горэм ыуж итыгъэх: е пIуаблэ ашIыщтыгъэ, е лъэпэдхэр ахъыщтыгъэ, е дэщтыгъэх.

Чэщдэсым щысэмэркъэущтыгъэх, орэдхэр къаIощтыгъэ, къашъощтыгъэх, пщынэм едэIущтыгъэх.

 

¨зэрэугъоин – собраться

пщэрыхьан – готовить

хъын – вязать

дэн – шить

сэмэркъэун – шутить

 

Исключите лишнее слово.

а) уае, ощхы, чэфы, фабэ;

б) огъу, Iушы, делэ, Iазэ;

в) лъагэ, оды, пщэры, жьыбгъэ;

г) шэнышIу, чэфынчъ, гущыIэрый, оял;

д) къуапцIэ, нагъо, нэгуф, шъуамбгъо.

 

Вставьте глагол в нужном времени и лице.

1. Сэ непэ библиотекэм (кIон).

2. Мурат тыгъуасэ къуаджэм (къыдэхьан).

3. Сшыпхъу неущ къалэм (кIожьын).

4. Ар неущмыкIэ ядэжь (къэсыжьын).

5. Тыгъоснахьыпэ тисад чъыгыкIэхэр (гъэтIысын)

7. ГъэрекIо сшынахьыжъ гурыт еджапIэр (къыухын).

8. Тэ къэкIощт илъэсым хым лъэсэу къушъхьэмкIэ (нэсын).

9. Мыгъэрэ гъэмафэм Аслъан янэ-ятэхэм (дэIэпыIэн).

10. БлэкIыгъэ зэманым техникэр икъоу цIыфхэм (гъэфедэн).

 

Фонетическая минутка.

ïК–къ–кI.

Къы-къы-къакъэ. Чэтыр мэкъакъэ.

КIы-кIы-кIыкIыкI. МашIом кIыкIыкI еIо.

Напишите по 3 слова, которые заканчиваются на эти звуки.

 

Составьте с этими глаголами предложения и объясните значения приставок.

МакIо, дэкIо, фэкIо, сэкIо, тэкIо, къэкIо, шъокIо, зэдэкIох.

Прочитайте и переведите предложения.

1. Сыхьатыр зы хъугъэ. Сыхьатыр пшIы хъугъэ.

2. Сыхьатыр зы хъуи тIум пшIыкIутфкIэ ежьагъ. Сыхьатыр тфы хъуи хым тIокIкIэ ежьагъ.

3. Сыхьатыр тIу хъункIэ пшIы иIэжь.

4. Сыхьатыр зым ыныкъо хъугъэ.

5. Сыхьатыр хы хъункIэ пшIыкIутф иIэжь.

6. Пчэдыжьым сыхьатыр блым сыкъэтэджыгъ.

7. Щэджагъом сыхьатыр зым сышхагъ.

8. Пчыхьэм сыхьатыр блым жьы къабзэ къэсщагъ.

9. Хы хъункIэ такъикъитф иIэжь.

10. ПшIы хъункIэ такъикъипшI иIэжь.

Спишите, выбрав нужное местоимение.

1. Тхылъыр … къысфэпхьыгъа? (ащ, о)

2. … статья гъэшIэгъон къыхитутыгъ. (ар, ащ)

3. … Москва бэмышIэу сыщыIагъ. (тэ, сэ)

4. … къэгъэлъэгъоныр шъугу рихьыгъа? (ахэр, шъо)

5. … тызэгъусэу къушъхьэм тыдэкIоещт. (о, тэ)

6. Непэ … библиотекэм кIонэу щытыгъ. (ащ, ар)

7. … ушэтын экзаменыр дэгъоу атыгъ. (ахэмэ, ащ)

Определите значения омонимичных слов.

1. Бгыр лъагэ. – Пшъашъэм ыбг псыгъо.

2. КIэрахъом щэ илъ. – КIалэр щэ ешъо. – Уадэжь щэ сыкъэкIуагъ.

3. Блэр щагум дэлъ. – Бжьын блэр къакъырым пылъагъ.

4. ЖэкIэ маис, IэкIэ сэмэгу. – ЖэкIэ кIэлэцIыкIур къыращэкIы.

5. Жьы къабзэ къепщэ. – Джыри жьы урокыр ебгъэжьэнкIэ.

6. Шы Iахъогъур дафыгъ. – КIалэм ыш еджапIэм къикIыжьыгъ.

7. Баджэм ыкIэ кIыхьэ. – Джанэр кIэ. – Чэрэзым ыкIэ къисхыгъ.

8. Сэ еджапIэм сэкIо. – Сэ чанымкIэ хьалыгъур пшъашъэм ыбзыгъ.

9. Гъэмафэм хым бэмэ зыщагъэпсэфы. – Хыр тфым къыкIэлъэкIо. – Комбайнэм коцыр ехы.

10. Мэлым шъор тырахыгъ. – Шъо неущ мэзым шъукIощт. – Джанэм ышъо дахэ.