Пасля войнаў сяр XVII ст. ўзмацн паланізцыя і акаталічванне ўсх зямель Рэчы Пас. Бел мова паступ выцясн з дзярж справаводства і афіцыйн ўжытку. Узмацн ўціск у дачын да правасл і пратэстантаў. Была пераваж народная к-ра – к-ра сялянства, гарадскіх нізоў, часткі шляхты і святарства. Вядучым маст напрамкам у др п XVII – сяр XVIII ст. было пышнае і вытанчанае барока. Узнікла на асн традыцый позн Адраджэння і Рэфармацыі ў канцы XVI ст. у Італіі.Мас-ва знайшло адбітак ў развці архітэктуры і выяўленч жанраў масс-ва. Асн маст пр-пы - дынамічнасць кампазіцыі, кантрасты маштабаў, колеравыя эфекты, крывалінейнасць абрысаў. Эфектнасць барока была выкарыстана царквой у сваіх мэтах ддя эмацыянальн ўздзня на пачуцці чалка і дэманстрацыі марнасці чал жыцця перад вечным, велічным. Пачатак архітэкт плыні ў Б звязаны з будвам перш ў Рэчы Пасп помніка арх-ры барока - касцёла езуітаў у Нясвіжы ў 1584 - 1593 гт. па праекце Я.М.Бернардоні. Развцё бел барока прайшло тры перыяды: ранняе (к XVI - перш п XVII ст.), сталае (др п XVII - 30-я гг. XVIII ст.) і позняе, ці віленскае (30 - 80-я гг. XVIII ст.). На др пал XVIII ст. прыходзіцца расп-не ідэй Асветніцтва на Б. Яны прыйшлі з Еўропы і іх з'яўл спрыялі навук адкрыцці ў прыродазнве і дасягненні ў галіне гуманіт ведаў. Ідэі Асветніцтва знайшлі адлюстрне ў філасофіі, сацыялогіі, літ-ры і мастве. Для эпохі Асветніцтва харна суіснаванне барока, класіцызму, сентыменталізму, ракако. Аднак хар-р эпохі вызначаў перш за ўсё класіцызм. Сутнць яго выявілася ў кананізацыі антычн класікі.. На стан-не бел Асветніцтва істотна паўплывала франц філас і эстэтычн думка. У сяр XVIII ст. на Б пачалі пранікаць навукова-філас ідэі фран энцыклап-стаў, а такс Д.Ж.Лока, Ф.Бэкана, Д.Юма, Р.Дэкарта. Іх творы карыст папулцю, значыліся ў каталогах розн бібліятэк. Асабл цікавасць выклікала творч-ць Вальтэра. Аднак развцё асветн думкі на Б было абум пераважна патрэбамі мясц жыцця - развцём эканомікі і грам-паліт сітуацыяй. Прыйшоў ідэал разумнага, адукаванага чалка. Гэтыя рысы вызначаліся перш за ўсё адносна сац партрэту шляхты і магнатаў. Большасць школ належала езуітам. Была спынена дз-ць брацкіх і пратэстанцкіх школ. Езуіцкія калегіўмы і ніжэйшыя школы існавалі ў Полацку, Нясвіжы, Оршы, Менску, і інш. Выклне вялося на лац мове, традыц прад-мі для нав-ня з'яўл грам-ка, рыт-ка, дыял-ка, арыфм-ка, геаметрыя, музыка і астраномія. Цэнтрам адукацыі і навукі на Б была Віленская езуіцкая акадэмія, я мела статус універсітэта. Акадэмія славілася ва Усх Еўропе талентам і вучонасцю шэрага сваіх выкладчыкаў і выпускнікоў. Адным з найбольш вядом прафесаў Віленскай акадэміі быў Мацей Сарбеўскі (1595 - 1640), я лічыўся адным з гал тэарэтыкаў барока ў Еўропе. Высокім узрнем адукацыі славілася такс Полацкая езуіцкая калегія, прычым езуіты бралі на вых-не прадсткоў не толькі катал веравызня і шляхецк стану. Пры калегіі былі музей, карцінная галерэя, бібліятэка, друкарня, тэатр, які ставіў з удзелам хору і балета п'есы на гістар, бібл тэматыку. У др п XVIII ст. адбылося паступовае абнаўленне сіс-мы ад-цыі ў Рэчы Пасп. Гэта было звязана са зменамі ў эканам жыцці грам-ва, з развцём навукі. У 1773 г. была створана Камісія па нац адукацыі. У шк адукацыі больш месца сталі займаць пр-ты прыродазнаўчага цыкла. Больш чым за 20 гадоў сваёй дз-ці Адукацыйная камісія заснавала шэраг новых школ. Асабл ціквасць выклікаюць закладзеныя ў Гародні і Паставах мецэнатам А.Тызенгаўзам прафесіян ўстановы. У 70-я гт. XVIII ст. ён арганізаваў перш ў Рэчы Пасп медыц, ветэрынар, акушэрскую, чарчэння і малявання, фінансавых кантралёраў, мастацка-тэатрал школы. У іх вучыліся пераважна дзеці бел прыгонных сялян. Навука развівся дзякуючы працы вучоных-адзіночак. Сярод іх - Казімір Семяновіч, які выдаў у 1650 г. у Амстэрдаме кнігу "Вялікае масс-ва артылерыі”. Ён першым у сусв навуцы стварыў праект шматступеньчатай ракеты. Пашырэнню навук ведаў спрыяла кнігавыдавецкая, асветн дз-ць ураджэнца Б Іллі Капіевіча (1651 - 1714). Ён зведаў ганенні, жыў у Амстэрдаме, пазней Пятром I быў запрошаны на працу ў Маскву. Там Ілля Капіевіч выдаў болып за 20 падр-каў па грамм-цы і інш. Ён быў першым у гэтай справе ў Расіі. 3 дапамогай яго кніг рускія людзі змаглі пазнца са здабыткамі, багаццем еўрапейскай навукі і к-ры. У др п XVIII ст.. цікавую спадчыну пакінуў астраном і асветнік Марцін Пачобут-Адляніцкі (1728-1810). Шэраг трактатаў на бел, поль і лац мовах па філасофіі, эканоміцы, эстэтыцы належыць вядомаму асветніку і мецэнату, апошняму канцлеру ВКЛ Іаахіму Храптовічу (1728 - 1812). На тэрыторыі Беларусі ў канцы XVIII ст. папул былі ідэі фізіякратаў, якія адстойвалі тэзіс аб натур роўнасці людзей і крытыкавалі прыгоннае права. Іх прыхільнікамі былі І.Храптовіч, І.Страйноўскі, М.Карповіч і інш. Тагачасная бел літ-ра знах на этапе пераходу ад сярэднев ідэй і маст формаў да ідэй і формаў новага часу. Нараджаліся песенна-інтымная лірыка, гумарыст і парадыйна-сатырычная паэзія, інтэрмедыя і інш. Літ-ра др п XVII - сяр XVIII ст. развся пераважна пад уплывам еўрап барока. Аднымі з найбольш значных прадст-коў бел літ-ры з'яўл Сімяон Полацкі (1629 - 1680) і Андрэй (Ян) Белабоцкі, з іх дз-ці пачын стан-не рус сілабічнай паэзіі і распаўс-не ідэй барока ў духоў жыцці. С.Полацкі стварыў рукапісныя зб "Вертоград многоцветный", "Рифмологион", пісаў на бел, лац, польс і стараславянск мовах. Асн маст твор А.Белабоцкага - "Пентатэугум" ("Пяцікніжжа"). Абодва пісьм-кі займаліся пед дз-цю.. На стан-не бел літ-ры перыяду барока ў немалой ступені паўплывала вусн нар тв-ць. З'явіліся фальклорн творы з акрэсленай антыпрыгонніцкай накір-цю, узнік цыкл казак аб асілках,. Далейшае развцё атрымоўвае сац-быт казка. Тэатр жыццё Б на мяжы XVII - XVIII стст. было прадстаўлена школь тэатрам і нар лялечным - батлейкай. Дзейнічалі тэатры перш за ўсё пры езуіцкіх навуч установах. У іх рэпертуарах пераважалі пастаноўкі на поль і лац мовах. Спектакль уяўляў сабой пышнае відовішча з музыкай, песнямі, танцамі, паміж дзеямі выконваліся інтэрмедыі, хоры, балеты. Сярод батлеечнікаў папул былі нар драмы "Цар Ірад" і "Цар Максімільян". У др п XVIII ст. на Б адбылося стан-не прафес тэатра. Пераважалі прыватнаўласніцкія тэатры. Магнаты актыўна запрашалі на прыдворную сцэну замеж артыстаў і музыкантаў і нават цэлыя тэатральныя трупы з Італіі, Аўстрыі, Францыі. У Б асабліва высокім быў прафесійны ўзровень у прыгонных тэатрах і капэлах Нясвіжа, Слуцка, Шклова, Гроднаі інш. Значны цэнтр тэатр і муз жыцця быў створаны ў Слоніме Міхалам Казімірам Агінскім. У яго палацы існавала канцэртная зала, дзейнічаў "плавальны тэатр".У мураваным дойлідстве выявіліся асаблці барока. У гарадах і вёсках будаваліся пампезныя касцёлы, кляштары, магнацкія рэзідэнцыі. Рысы барока прысутн такс ў манеры пабудовы і аздабленні правасл і ўніяцкіх храмаў(Мікалаеўск царква ў Магілёве), Стан-не класіцызму ў архітэктуры Б адносіцца да 70-90-х гг. і супадае з часам далучэння да Рас Імперыі. Асновай для пранікнення рыс класіцызму ў архітэктуру стала дз-ць па перапланіроўцы ўсходнебеларускіх гарадоў. Планы іх пабудовы і кварталы набылі геаметрычн абрысы, у якасці кампазіцыйных восей вылуч гал вуліцы і гарадскія плошчы. У Цэнтр і Зах Б класіцызм не меў значнага развця. У др п XVII - XVIII ст. працягваўся ўздым у бел іканапісе. Узбагацілася вобра мова і жывапісн манера іканапісцаў. У іх творы пранікаюць рысы рэалістычнасці. Вядучае месца ў свецкім жывапісе па-ранейшаму займаў партрэт.
