Вучэбна-практычныя матэрыялы. Заданне 1. Выканайце тэст.

 

Заданне 1. Выканайце тэст.

1. Адзначце невытворныя займеннікавыя прыслоўі:

1) куды;	6) там;
2) зусім;	7) надвое;
3) нашто;	8) потым;
4) тут;	9) калі;
5) заадно;	10) затое.

 

2. Адзначце прыслоўі, утвораныя ад назоўнікаў:

1) наперавес;	6) упрысядкі;
2) спачатку;	7) вярхом;
3) уперамешку;	8) адразу;
4) часам;	9) спадручна;
5) направа;	10) улева.

 

3. Адзначце прыслоўі, утвораныя ад асноў невытворных якасных прыметнікаў:

1) звонка;	6) ветліва;
2) востра;	7) праўдзіва;
3) весела;	8) вінавата;
4) агніста;	9) цесна;
5) размашыста;	10) густа.

 

4. Адзначце прыслоўі, утвораныя прэфіксальным спосабам:

1) насупраць; 4) назаўсёды;

2) уніз; 5) наперабой.

3) узбоч;

 

5. Адзначце прыслоўі, утвораныя прэфіксальна-нульсуфіксальным спосабам:

1) назаўжды;	4) паабапал;
2) уверх;	5) наперарэз.
3) налётам;

 

6. Адзначце прыслоўі, якія маюць наступную марфемную будову:

1) па-бацькоўску; 4) пасярэдзіне;

2) улетку; 5) неасцярожна.

3) па-вясковаму;

 

7. Адзначце прыслоўі, якія маюць наступную марфемную будову:

1) неабвержна; 4) неабдымна;

2) знянацку; 5) зняважліва.

3) бязвыплатна;

 

8. Адзначце прыслоўі, якія маюць наступную марфемную будову:—

1) неафіцыйна;	4) укругавую;
2) па-брацку;	5) па-сяброўску.
3) зняважліва;

 

10. Адзначце прыслоўі, якія маюць наступную марфемную будову:

1) напаследак;	4) наўкруга;
2) пазалетась;	5) наўскасяк.
3) непрыемна;

 

10. Адзначце складаныя прыслоўі:

1) штогод;	6) тамсама;
2) куды-небудзь;	7) тады-сяды;
3) вогненна-ярка;	8) абыякава;
4) сумна-тужліва;	9) дзе-нідзе;
5) таксама;	10)) штодзень.

11. Адзначце ўрыўкі з вершаў Уладзіміра Караткевіча, у якіх выдзеленыя словы страчваюць граматычнае значэнне прыслоўя і набываюць значэнне прыназоўніка:

1) А вакол травіцы роснай рай I бярозак белая сям'я.	6) Якрануў яе ціхарукою — Iпялёсткі спеў завялі, I паўсталі вакол чарадою Ўсе паданні роднай зямлі.
1) Наўсцяж канавы мокрай Пышны кураслеп жаўцее, I купае тлусты лопух У вадзе мясісты ліст.	7) Кожны раз, як дамоў ад'язджаю, Еду я міма дома твайго.
3) Роднымі зрабі чужыя вочы, Шэрыя, як неба над табой, А пасля пакліч, калі захочаш, За цябе на самы страшны бой.	8) Устану ранкам насустпрач сонцу I па цёплай зямлі пабрыду Там, дзе яблыні мараць бясконца У блакітным вясновым саду.
4) Спяшаюцца ногі ў зімовую бель Насустрач вясне і ільду.	9) За чорнаю ружай ідзі ўсцяж дарог, Ідзі праз хлусню, цямноцце і дым, — Каб неяк убачыць блакітны стог I месяц зялёны ў тумане над ім...
5) Позіркам ясным мяне не адорыць, Поруч з агнём не ляжа ў мурог I не папросіць, каб сеў я побач I ад бяды невядомай бярог.	10) Поруч з бронзы сякеры, дзіды, нажы, Беларускі каран старадаўні са Смілавіч Пад іконай цьмянаю мірна ляжыць.

Заданне 2. Згрупуйце прыслоўі па спосабе ўтварэння ад пэўных часіцн мовы і якім спосабам.

 

1. адразу —

2. замужам—

3. ноччу —

4. здаўна —

5. удвайне —

6. упустую —

7. удвух —

8. па-другому —

9. спярша —

10. наўздагон —

11. прыпяваючы —

12. анічуць —

13. нападхват —

14. няшмат —

15. памалу —

16. падоўгу —

17. дзе-небудзь —

18. калісьці —

19. па-мойму —

20. чамусьці —

21. па-іхняму —

22. чагосьці —

 

Заданне 3. Вызначце, ад якіх часцін мовы і якім спосабам утварыліся выдзеленыя прыслоўі.

I. 1. Лета набірала сілу. Стогадовы гарадскі сквер зелянеў сакавіта, молада. Не па-гарадскому шчабяталі птушкі ў купчастых кронах клёнаў, ясеняў, ліп (І. Новікаў). 2. Вада яшчэ пазаўчора была сцянута першым лядком (Я. Брыль). 3. Дрэвы, пасаджаныя рукою Багушэвіча, пышна разрасліся на прыволлі і цяпер шалясцяць лісцем пад лёгкім подыхам ветру (С. Александровіч). 4. Хрысціна пабегла нацянькі і толькі перад вёскай запаволіла бег (А. Асіпенка). 5. Праваруч, на пачатку палеткаў, стаіць ясло (Я. Скрыган). 6. Ён жыў з жонкай прыпяваючы (З. Бядуля). 7. Ужо зусім пад вечар дабрылі мы дахаты (Я. Брыль). 8. А ўначы, калі выпадала хвіліна заснуць, яму снілася ўнучка і сцежка да партызанскіх зямлянак, прыцярушаная снегам (І. Чыгрынаў).

II. 1. Адразу за хатамі там пачыналіся зарснікі хвойніку, за якім наводдалек было балота і аксамітны, заўсёды зялёны луг (І. Мележ). 2. Ён яшчэ бачыў, як Касмачоў абхапіў аберуч нямецкага аўтаматчыка і грымнуў яго галавою і плячыма вобземлю (К. Чорны). 2. Вучыў мяне лес пазнаваць прыгоства, суладнасць і чары прыроды, дзе птаства спраўляе штогод карагоды, дзе тояць крыніцы празрыстыя воды для рэчак, каб край умываць (Я. Колас). 4. І тайна была побач, і тайна была далёка (В. Казько). 5. Некалі я настаўнічаў у глухім таёжным сяле. Хата мая стаяла за ваколіцай, паміж глыбокім ярам і пакручастаю крынічнаю Біязінкаю, за ёю шумела тайга, зялёная ўлетку, барвовая і бронзавая ўвосень, зімою маўклівая, закуржавелая, нібы адлітая з чыстага срэбра (С. Грахоўскі).