Ø Жанқожа Нұрмұхамедұлы мен Есет Көтібарұлының көтерілістері
- ХІХ ғасырдың 50-жылдарындағы Сыр бойындағы қазақ шаруаларының азаттық күресінің басшысы: Жанқожа Нұрмұхамедұлы.
- Жанқожа Нұрмұхамедұлы бастаған көтерілістің тууына себеп болған: Хиуа ханының ұлы Мұхаммед-Рақым Аллақұлдың Жаңадария мен Қуандария аудандарында көптеген қамал тұрғызуы.
- Жанқожа Нұрмұхамедұлы бастаған Сыр қазақтарының Хиуа бекінісін талқандаған жыл: 1843 ж.
- Жанқожаның қолы Қуандария бойындағы талқандалған бекіністі қалпына келтіруге жіберілген екі мыңдай хиуалықты жеңді: 1845 ж.
- Райым бекінісі салынған жыл: 1847 жылы.
- Райым бекінісінің қазіргі атауы: Қазалы.
R 1856-1857 жж. төменгі Сыр бойы қазақтарының көтерілісіне себеп болған жағдай: Бекіністерді салуға қазақтарды күшпен тарту.
- 1856-1857 жылдары Жанқожа батыр бастаған көтерілістің ошағы (орталығы): Жаңақала.
v 1856 жылы Жанқожа батырдың туы астында 1 500 адам, 1857 жылы 5 000 адамға дейін жетті.
- 1856 жылы желтоқсанның; аяғында Жанқожа қоршаған бекініс: Қазалы порты.
- Патша үкіметі Жанқожа батыр мен Есет Көтібарұлының күштерін біріктірмеу үшін: генерал-майор Фитингоф басқарған ірі топты қарсы жіберді.
R 1857 жылы 9 қантарда Жанқожа батыр мен генерал-майор Фитингофтың әскері арасындағы шешуші шайқас болған жер: Арықбалық;.
- ХІХ ғасырдағы Жанқожа көтерілісі жаншылды: 1860 жылы.
- XIX ғасырдың 50 жылдарында Арал теңізінің солтүстік жағалауында көтерілісті бастаған: Есет Көтібарұлы.
- Орынбор губерниясының әкімшілігі Есет Көтібарұлын ұстауды жүктеді: Арыстан Жантөринге.
- 1855 жылы 8 шілдеде Есет батырдың тобы талқандаған күш: сұлтан Жантөрин.
- XIX ғасырдың ортасында Есет батыр бастаған көтеріліс нәтижесі: 1858 жылдың қыркүйегінде жазалаушылардың қыспағымен Есет батыр көтерілісті тоқтатып, Орынборға барып патша билігін мойындады.
Ø 1858 жылғы қазақ шаруаларының көтерілісі
- ХІХ ғасырдың 50-жылдары Оңтүстік Қазақстан және Жетісу тәуелді болды: Қоқан хандығына.
- ХІХ ғасырдың 50-жылдары Ташкент билеушісі Мырза Ахмет енгізген қосымша салық жиналды: қыздар мен тұрмыс құрмаған әйелдерден.
- 1858 жылдың наурыз айында Қоқан езгісінде қарсы ең ірі көтеріліс болды: Әулиеата маңында.
- Көтерілістің негізгі қозғаушы күші: қазақ, қырғыз шаруалары.
- ХІХ ортасында тегеуірінділігі мен ұйымшылдығы жағынан ерекшеленген көтеріліс аймағы: Шымкенттен Мерке және Пішпекке дейінгі аймақ;.
- 1858 жылы қырғыз-қазақ көтерілісшілері Қоқан әскеріне соққы берген жер: Пішпек түбінде.
- Көтерілісшілер ауылдарын Ресей бақылауындағы өңірлерге көшуге мәжбүр еткен: Қоқан әскерлерінің жақындауы.
- Көтерілісті басуға жіберілген әскери топтардың бірін басқарған Кенесарының ұлы: Тайшық сұлтан.
- 1858 жылғы халық қозғалысының тегеуірінен сескенген қазақ феодалдары: Қоқан билеушілерімен ымыраға барды.
- Қазақ феодалдары Қоқан ханы Худиярмен жасаған ымыра: Қоқан ханы ішінара жеңілдіктерге келісім берді.
v Мырза Ахмет орнына Ташкент билеушісі болып Худияр ханның інісі Мұрат-аталық келді.
- Қоқан билеушілері Оңтүстік Қазақстан мен Жетісуда 1858 жылы болған көтерілісті басты: Қазақ феодалдарымен ымыраға келу арқылы.
- 1858 жылғы қазақ шаруаларының Қоқан езгісіне азаттық күресінің тарихи маңызы: Көтеріліс Қоқандықтардың билігін құлатуға алғышарт жасады. Оңтүстік Қазақстанның Ресейдің құрамына кіруінің алғышарты пісіп-жетілді.