Onlar[39] bir daha səddə çıxa bilmədilər və onda deşik aça da bilmədilər”.

Həmin qəbilələr bu maneəni adlaya bilmədilər, çünki o çox hündür idi, onda deşik də aça bilmədilər, çünki o, güclü və sarsılmaz idi. Zül-Qərneyn şərəfli, faydalı və gözəl bir iş gör­müşdü və o, onu Fövqəluca Haminin mərhəməti və xeyirxahlığı ilə bağlamışdı.

 

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ;

O dedi: “Bu – Rəbbimin mərhəmətindəndir! Rəbbi­min vədi icra olunduqda, O, onu yerlə bərabər edəcəkdir. Rəbbimin vədi – haqdır”.

Bununla o, Allahın ona göstərdiyi mərhəmətini təsdiq et­miş oldu və Allahın yer üzündəki mömin canişinləri özlərini məhz belə aparırlar. Allah Öz neməti ilə onları himayə edəndə, onlar bunu etiraf edir və Rəbbə nazil etdiyi nemətə görə ciddi-cəhdlə minnətdarlıq etməyə başlayırlar. Süleyman peyğəmbər (ə) da, şəhərləri arasında həddən böyük məsafə olmasına baxma­yaraq, Səba məleykəsinin taxtı bir göz qırpımında onun (ə) yanına gətiriləndə eynilə belə hərəkət etmişdi. O demişdi: “...Rəbbim mənə bu neməti göstərmişdir ki, məni sınasın: mən minnətdarmı olacağam və ya naşükürlük edəcəyəm...” (Nəml, 27/40).

Təkəbbürlü dikbaşlar isə tamamilə ayrı cürə davranırlar. Onlar özlərini görkəmli şəxsiyyət sayır və Allahın nemətinə qarşı daha da böyük təşəxxüs göstərirlər. Belə fəsad sahiblərindən biri də Qarun idi. Allah ona saysız-hesabsız xəzinələr vermişdi. Onla­rın açarlarını eyni vaxtda bir neçə pəhləvan gəzdirərək əzab çəkirdilər, o isə belə dedi: “Bütün bunlar mənə biliyimə görə bəxş edilmişdir” (Qəsəs, 28/78).

Zül-Qərneynə gəldikdə isə, o hər tərəfə xəbər yaydı ki, elə bir gün gələcək ki, Allahın vədi yerinə yetiriləcək və Yəcuc-Məcuc qəbilələri səddi aşıb keçəcəklər. Allah onu[40] yerlə bir səviyyədə etməyə söz vermişdir və Allahın vədi sarsılmaz haqdır.

 

ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ;

Həmin gün Biz onlara imkan verəcəyik ki, dalğa-dalğa bir-birinin üstünə sıçrayıb qarışsınlar. Sonra sur çalı­nanda Biz onların hamısını bir yerə toplayacağıq”.

Belə bir rəy mövcuddur ki, bu ayədə Yəcuc və Məcuc qəbi­lələrindən bəhs edilir və onlar səddi yarıb keçəcək və öz çoxsaylı­lıqları sayəsində bütün dünyaya yayılacaq və bir-biriləri ilə qarışacaqlar. Fövqəluca həmçinin buyurmuşdur: “Məhv etdiyi­miz obalara qadağa qoyulmuşdur və Yəcuc-Məcuc buraxıl­ma­­yana və onlar hər hündür təpədən sürətlə aşağıya enənə qədər, onlar qayıtmaya­caqlar [41] ” (Ənbiya, 21/95-96).

Digər bir şərhə görə isə, söhbət Qiyamət günü Məhşərdə toplaşacaq məxluqlardan gedir. Allahın saysız-hesabsız məxluq­ları bir yerə toplanacaq, bir-birini itələyəcək, çünki onların hər birinin ürəyində həyəcan və dəhşətli qorxu hissi hökm sürə­cəkdir. Bu şərhin lehinə Fövqəluca Allahın aşağıdakı ayələri dəla­lət edir:

 

ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ;